Анна Мэри Робертсон Мозес


Анна Мэри Робертсон Мозес — (7 қыркүйек 1860 ж. - 13 желтоқсан 1961 ж.), Мұса әже лақап атымен танымал, Американың халық әртісі болған. Ол 78 жасында байсалды сурет сала бастады және көбіне өнерде мансабын үлкен жасында сәтті бастаған адамның мысалы ретінде келтіріледі. Оның туындылары Америка Құрама Штаттарында және шетелде, сондай-ақ құттықтау хаттарында және басқа тауарларда көрмеге қойылды және сатылды. Мұсаның суреттері көптеген мұражайлардың коллекцияларында ұсынылған. Sugaring Off 2006 жылы 1,2 миллион долларға сатылды.

Анна Мэри Робертсон Мозес
Мұса әже, 1953 ж.
Мұса әже, 1953 ж.
Туған кездегі есімі

Анна Мэри Мозес

Туған күні

7 қыркүйек 1860 (1860-09-07)

Туған жері

Гринвич, Нью-Йорк, Америка Құрама Штаттары

Қайтыс болған күні

13 желтоқсан 1961 (1961-12-13) (101 жас)

Қайтыс болған жері

Хусик-Фоллс, Нью-Йорк, Америка Құрама Штаттары

Азаматтығы

Америка Құрама Штаттары

Жанры

Кескіндеме, кесте

Атақты қолөнерлері

The Old Checkered Inn in Summer

Мұса әже журналдың мұқабаларында, теледидарда және оның өмірі туралы деректі фильмде пайда болды. Ол өмірбаян жазып («Менің өмірім туралы оқиға»), көптеген марапаттарға ие болды және екі құрметті доктор атағына ие болды.

Нью-Йорк Таймс ол туралы былай деп жазды: «Қарапайым реализм, ностальгиялық атмосфера және жарқын түстермен Мұса әжей қарапайым егіншілік өмір мен ауылдық жерлерді бейнелегенде, солай көптеген жанкүйерлерді баурады. Ол қыстың алғашқы қарының толқуын, Алғыс айту күніне дайындықты және жақындап келе жатқан көктемнің жаңа жасыл шөбін түсіре алды ... Жеке Мұса әже қайда жүрсе де, бәрін таң қалдыратын. Кішкентай сергек әйел, көздері сұрғылт және тез зерек, ол сикофантпен өткір тілді, ал жоғалған немересімен қатал болуы мүмкін еді.[1]

Ол 12 жасынан бастап, жалпы 15 жыл тұрғылықты үй қызметшісі болған. Оның жұмыс берушілерінің бірі оның Карриер және Айвстің басып шығарған бұйымдарын бағалайтынын және оған сызбаларды жасау үшін көркем материалдар ұсынғанын байқады. Мұса мен оның күйеуі Вирджиниядан үйленіп, фермада жұмыс істеді. 1905 жылы олар АҚШ-тың солтүстік-шығысына оралып, Нью-Йорктегі Игл-Бриджде қоныстанды. Ерлі-зайыптылардың он баласы болды, олардың бесеуі сәби кезінен аман қалды. Ол артрит ауруды ауыртпалыққа айналдырғанға дейін өмір бойы өнерге, оның ішінде иірілген жіппен сурет салуға қызығушылық танытты.

Ерте өмірі өңдеу

 
Анна Мэри Робертсон 1860 жылы

Анна Мэри Робертсон 1860 жылы 7 қыркүйекте Нью-Йорктегі Гринвич қаласында дүниеге келді. Ол Маргарет Шанахан Робертсон мен Рассел Кинг Робертсоннан туылған он баланың үшіншісі болды. Ол төрт әпкесі мен бес ағасымен бірге өсті. Оның әкесі зығыр мата шығаратын фабриканың иесі және фермер болған.[2] Бала кезінде Мұса аз уақыт бір бөлмелі мектепке барды.[3] Бұл мектеп қазір Вермонттағы Беннингтон мұражайы болып табылады, оның Америка Құрама Штаттарындағы шығармаларының ең үлкен коллекциясы бар.[4] Ол мектепте сурет сабақтарынан шабыт алатын. Мұса алғаш рет бала кезінен сурет салып, «пейзаждарын» бояу үшін лимон мен жүзім шырынын қолданған.[5] Ол өзінің өнер туындыларын жасау үшін пайдаланған басқа табиғи материалдар: ұнтақталған шөп, шөп, ұннан жасалған паста, Езілген әк және үгінділер.[6]

12 жасында ол үйінен шаруаларымен айналысып, бай көрші отбасына жұмыс істеуге кетті. Ол 15 жыл бойы егіншілікпен, ауқатты отбасыларға тамақ дайындаумен және тігіншілікпен айналысты.[7][8] Ол жұмыс істеген отбасылардың бірі, Ақтар, оның Карриер және Айвстің басылымдарына деген қызығушылығын байқап, өзінің көркем туындыларын жасау үшін қарындаштар мен балауыз қарындаштарын сатып алып берді.[9]

Неке және балалары өңдеу

 
Анна Мэри Робертсон Мозес екі баласымен - шамамен 1890-1910 жылдар аралығында

Ол 27 жасында «жалдамалы» Томас Сальмон Моземен фермада жұмыс істеді. Олар үйленіп, Вирджиния штатындағы Стаунтон маңына қоныстанды, онда жиырма жылдай кезек-кезек жергілікті бес фермада тұрып жұмыс істеді. Мұсаның отбасы тұрған Айри тауындағы ферма үйі әлі де тұр (2018).[10] Отбасының табысын арттыру үшін Анна өзінің жинағына сатып алған сиыр сүтінен картоп чипсы мен майсыз май жасады. Кейінірек ерлі-зайыптылар ферма сатып алды.[11]

Олардан туылған он баланың бесеуі сәби кезінен аман қалды. Ол Шенандоах алқабында өмір сүргенді ұнатқанымен, 1905 жылы Анна мен Роберт күйеуінің шақыруымен Нью-Йорктегі Игл-Бридждегі фермаға көшті. 1927 жылы Томас Мозес шамамен 67 жаста болғанда, ол жүрек талмасынан қайтыс болды, содан кейін Анна Форресттің баласы оған шаруашылықты басқаруға көмектесті. Анна Мозес ешқашан қайтадан тұрмысқа шықпады. Ол зейнетке шығып, 1936 жылы қызының үйіне көшті.[12] [13][14] Анна Мария «Мұса-ана» немесе «Мұса әже» деген атаққа ие болды және ол алғаш рет «Мұса ханым» ретінде көрмеге қатысқанымен, баспасөз оның «Мұса әже» шоқындырып, лақап аты жабысып қалды.[15]

Дереккөздер өңдеу

  1. The New York Times
  2. Anna Mary Robertson ("Grandma") Moses (1860-1961)
  3. The New York Times
  4. Explorer's Guide Vermont
  5. The New York Times
  6. People of Purpose: 80 People Who Have Made a Difference
  7. The New York Times
  8. Anna Mary Robertson ("Grandma") Moses (1860-1961)
  9. People of Purpose: 80 People Who Have Made a Difference
  10. National Register of Historic Places Program: Women's History Month Feature 2013 Mt. Airy, Augusta County, Virginia
  11. Anna Mary Robertson ("Grandma") Moses (1860-1961)
  12. The New York Times
  13. Anna Mary Robertson ("Grandma") Moses (1860-1961)
  14. Grandma Moses in the 21st Century
  15. The White-Haired Girl: A Feminist Reading