Аполлониус

Аполлонуис (гр. Ἀπολλώνιος ὁ Περγαῖος, 262～190 б.д.б.)－Көне Юнанның Еуклид, Архимедтермен бірге аты әлемге танылған Аристотелден бұрынғы 3 үлкен математиктерінің бірі. Кіші Ящияның оңтүстік жағалауындағы Пержада дүниеге келген. Жас кезінде Еуклидтен тәлім алып, кейіннен оқытушылықпен айналысқан жері－Александрия қаласы. Кіші Ящияның батыс жағалауындағы Пажарма патшалығына барып, сол жерде оқыу ордасын және кітапхана салған. Оның ең үлкен еңбегі <<Цилиндрлік қисықтар теорясы>>－ертедегі ғылымның жауһары спетті. Бұл еңбек цилиндрлік қисықтарды жан-жақты, тереңінен зеріттеп бергені соншалық, оған 17-ғасырда В. Паскаль мен Р.Декарт жаңа идеяларды қосқанға дейін ешкім өзгеріс енгізбеген. <<Цилиндірлік қисықтар теорясы>> 8 том, алдыңғы 4 томы Грек тілінде, одан кейінгі 3 томы араб тілінде сақталған, соңғы 1 томы жоғалған. Кітап алдыңғылардың ойларын қортып қана қоймай, көптеген жаңа теоремаларды дәлелімен енгізген. Гипербола, элипстердің анықтамасын берген. Кітапта координаттық әдістің кейбір ойлары да айтылған. Ол цилиндрлік қисықтың табанындағы диаметрын бас өсі, төбеден өтетін перпендикуляр түзеді тік өсі ретінде алған, бұл соңғы дәуірдегі координаттық геометрияның құрылуына зор әсерін тигізді. Аполлониустың бұдан басқа “От айнаны алыу”, “Жанасу” секілді кітаптары бар. “Жанасу” атты кітабында “Аполлонуис есебі “деп аталатын атақты сурет салыу есебін ортаға қояды. Ол және де астрономия саласында да біраз еңбектер істеген.