Аппиан
Аппиан Александриялық (көне грекше: Ἀππιανός Ἀλεξανδρεύς — Аппианос Александреус) — ( б.з. 95 - 170 ж.ш.) — Ежелгі Рим тарихшысы, шығу-тегі - грек, ежелгі грек тілінде жазған.
| Аппиан (Александриялық) | |
| Ἀππιανός (Ἀλεξανδρεύς) | |
| Туған күні |
95 ж. ш. |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні |
170 ж. ш. |
| Азаматтығы |
Рим империясы |
| Ғылыми аясы |
Тарих |
Өмірбаяны өңдеу
Аппианның өмірі туралы мәлімет аз. Траян, Адриан, Антоний Пий императорлардың тұсында өмір сүрген. Аппиан Мысырда жоғары лауазымды қызмет атқарғаны белгілі[1]. Римда адвокат болып істеген туралы мағлұмат бар.
"Рим тарихы" өңдеу
Б.з. 160—170 ж.ш. Апииан грек тілінде "Рим тарихы" я (көне грекше: Ῥωμαϊκά / Ῥομαϊκὴ ἱστορία — Ромаика / Ромаикэ хисториа) атты 24 кітап жазған.
24 кітаптің жартысына таяуы сақталған: VI—VIII и XII—XVII. Қалғандарының жартылай немесе үзінділері біздің кезге дейін жеткен. Және Аппианның өзі жазған алғысөзі сақталған[2][3]. Эта точка зрения была впервые озвучена голландским историком Йоханом Вейнне (Johan Wijnne) в 1855 ж.[3].
Кітаптар тізімі өңдеу
Қалың шрифтпен бізге жеткен кітаптар, курсивпен - толайым жетпегендер.
- I — «Патшалық» (көне грекше: Βασιλική)
- II — «Италиялық» (көне грекше: Ἰταλική)
- III — «Самниттік» (көне грекше: Σαμνιτική)
- IV — «Галлық» («Кельттік») (көне грекше: Κελτική)
- V — «Сицилиялық және аралдық» (көне грекше: Σικελικῆ καὶ νησιωτική)
- VI — «Испандық» (көне грекше: Ἰβηρική)
- VII — «Ганнибалдікі» (көне грекше: Ἁννιβαϊκή)
- VIII — «Ливиялық, Карфагендік и Нумидийлік» (көне грекше: Λιβυκή, Καρχηδονιακή καὶ Νομαδική)
- IX — «Македондық және Иллирийлық» (көне грекше: Μακεδονική καὶ Ἰλλυρική)
- X — «Гректік және Иониялық» (көне грекше: Ὲλληνική καὶ Ἰωνική)
- 'XI — «Сириялық және парфяндық»(көне грекше: Συρική καὶ Παρθική)
- XII — «Митридаттікі» («Митридатпен соғыс») (көне грекше: Μιθριδάτειοζ)
- XIII-XVII — «Азаматтық соғыстар» (көне грекше: Ἐμφυλίων α-ε)
- XVIII-XXI — «Мысырлық» (көне грекше: Αἰγυπτίων α-δ)
- XXII — «Жүзжылдық» (көне грекше: Ἑκατονταετία)
- XXIII — «Дакиялық» (көне грекше: Δακική)
- XXIV — «Аравиялық» (көне грекше: Ἀράβιοζ)
Аппианның еңбегінің мәні өңдеу
Бұл Рим тарихы жөніндегі аса маңызды деректердің бірі. Мұнда әсіресе республиканың құлау кезеңіндегі азамат соғыстарының тарихы толығырақ баяндалады (XIII-XVII кітаптары)[4].
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Жебелев С. А. Аппиан и его «Гражданские войны»
- ↑ Машкин Н. А. Принципат Августа. — М.—Л.: Издательство АН СССР, 1949. — С. 119
- ↑ a b Badian E. Appian and Asinius Pollio (Review). — P. 160
- ↑ Аппиан. Римская история. Первые книги. / Пер. А. И. Немировского. — Санкт-Петербург: Алетейя. 2004. — С. 11
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Аппиан
