Версаль бейбіт келісімі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Версаль бейбіт келісімі [[1920 жылы]] 10 қаңтар күні [[Германия]] және [[Ұлыбритания]], [[Франция]], [[Италия]], [[Жапония]] мемлекеттері ратификациялағаннан кейін күшіне енді. АҚШ сенаты келісімді ратификациялаудан бас тартып (Ұлыбритания мен Франция үкіметі бас- қаратын [[Ұлттар лигасы|Ұлттар лигасына]] кіргісі келмегендіктен), [[1921 жылы]] тамыз айында Германиямен жеке келісімге келді. Версаль бейбіт келісімінде Ұлттар лигасының статусы қаралды, [[Германия]], [[Бельгия]], [[Люксембург]], [[Франция]], [[Швейцария]], [[Австрия]], [[Чехословакия]], [[Польша]] және [[Дания|Данияның]] шекаралары белгіленді. [[Эльзас]] пен [[Лотарингия]] облыстары Францияға қайтарылды, Саар облысы Ұлттар лигасының басқаруына 15 жылға берілді (кейінгі тағды- рын плебисцит шешетін болды), Клайпеда қаласы жецімпаз державалардың баскаруына берілді, Гданьск «ерікті қала» деп танылды. Бельгияның, Польша мен Чехословакияның шекаралары кеңейтілді. Германия Кеңес үкіметімен арадағы --[[Брест-Литовск]] бітімінен және өзінің барлық отарларынан бас тартуға міндеттенді. Германияның соғыс кезінде одақтастарға келтірген шығынын есептейтін арнаулы комиссия кұрылды. Бұған қоса Германияның соғыс кезінде [[Түркия]], [[Австрия-Венгрия]], [[Ресей]] мен [[Румыния|Румыниядан]] алған алтын және басқа да кұнды заттарды қайтаруы көзделінді. Әскери-техникалық мәселелер бойынша Германия 100 мың жауынгер, 4 мың [[офицер]] ғана ұстауға міндеттенді, Бас штаб институты қысқартылды. [[Рейн|Рейннің]] сол жағы мен оң жағынан 50 км [[территория]] қару- сыздандырылған аймаққа жатқызылды. Германияның толық қарусыздануы барлық елдердің қаруларын шектеудің алғы шарттары болу керектігі атап көрсетілді. Версаль бейбіт келісімі шешімімен Ұлттар лигасы құрылды. Оның мақсаты: бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, халықаралық ынтымақтастықты дамыту және болашақтағы қарулы қақтығыстардың алдын алу болды. Ұлттар лигасына мүше мемлекеттер сырттан шабуыл жасалған жагдайда бір-біріне көмек корсетуге, карусыздану процесіне жағдай жасауға, өзара ашық дипломатиялық қарым- қатынас орнатуға міндеттелді. Міндеткерлік орындалмаған жағдайда [[Гаага|Гаагадағы]] Халықаралық соттың шешіміне жүгінуге келісілді.<ref>Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х</ref>

 

 

{{stub}}

 

[[Санат:Тарих]]