Сәбит Дөнентаев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
'''Сәбит Дөнентаев''' (1894—1933) — қазақ ақыны.
== Өмірбаяны ==
[[1894]] жылы [[Семей облысы (Ресей империясы
Қасымқажы Ертісбаевтың медресесін бітірген соң өлең жазу бастады.
[[1916]] жылы [[маусымның 25]] патша жарлығымен жасы 19 мен 43 арсындағы қазақ және басқа орыс емес «бұратана» атайтын халықтарының жігіттер майданға алынды. Солардың арасында Сәбит те болған.
[[1917]] жылының [[Ақпан
Кеңес үкіметі орындаған соң, Сәбит Дөнентаев жаңа үкіметін қолдайды, ол қазақ халқына басқа халықтарымен тең құқықтарын береді, қарапайым шаруасының өмірін өзгереді, жесір-жетімдерінің қамын ойлайды деп сенеді. Мектептерде мұғалім болып жұмыс істейді, үгіт-насихат жасайды, сауатсыздардың көзін ашады. Оңдай ағартушылар сол кезде керек еді, өз уақытында [[Байтұрсынов, Ахмет|Ахмет Байтұрсынов]], [[Дулатов, Міржақып|Міржақып Дулатов]] тағы басқалар мұғалім-ағартушы болып мектептерде сабақ берген.
[[1923]]
Қалың малға тыйым салу үшін күресіп, әйелдердің тең құқыұтары үшін күресіне үлем қосқан.
Әйелі — Қорлығайын Қожақызы байдың немересі еді. Сәбиттің әкесі Дөнентай өмір бойы сол Мәннәнбайдың малын баққан. Мәннәнбайдың немересін қалың малсыз алып жұбайы қылған. Баласы Мақсұт 1922 жылы қызылша болып қайтыс болған. Қызы Сәулет 1924 жылы [[Павлодар
Ақын-демократ, қаламгер, мұғалім-ағартушы, қоғам қайраткері Сәбит Дөнентаев [[1933]] ж. [[мамырыдың]] [[23]] қайтыс болған.
== Шығармашылығы ==
Сәбит Дөнентаевтың шығармашылығына
[[1913]] жылы «[[Айқап]]» журналында Сәбит Дөнентаевтың «Қиялдарым» өлеңi шығады. Бұл журналда кезінде [[Торайғыров, Сұлтанмахмұт|Сұлтанмахмұт Торайғыров]] және тағы басқа қазақ ақындарының өлеңдерi шыққан.
[[1915]] жылы [[Yфi]] (Уфа) қаласында Сәбит Дөнентаевтың «Уақ-түйек» деген өлеңдер жинағы шығады. Ақын өз халқын қамын ойлап, оның өмірі, тағдыры, халі, тұрмысы туралы өлеңдер жазған, сатира ақыны болып, елін зорлайтын байлар мен патша өкіметіне күледі, әділет туралы ойлайды.
Ақынның «Бозторғай», «Көк төбетке», «У жеген қасқырға», «Екі теке» мысалдары бар. Бұл еңбектері [[Крыловтың]] шығармашылығының ақынына әсер еткенінен жазылған. «Биік тау», «Заман кімдікі» әділет туралы ойлайтын-толғайтын азаматының мұңдары. «Қазақтан шыққан білгендер» — жастарға үгіт-насихат. «Көркемтай» повесті жетімнің тағдыры туралы.
[[Санат:Қазақ ақындары]]
[[Санат:1894 жылы туғандар]]
[[Санат:1933 жылы қайтыс болғандар]]
[[ru:Донентаев, Сабит]]
[[tr:Sabit Dönentaev]]
|