Андроново мәдениеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Боттың үстегені: fa:فرهنگ آندرونوو
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
[[Сурет:Andronovo culture.png|thumb|325px|Map of the approximate maximal extent of the Andronovo culture. The formative Sintashta-Petrovka culture is shown in darker red. The location of the earliest [[spoke]]-wheeled [[chariot]] finds is indicated in purple. Adjacent and overlapping cultures ([[Afanasevo culture]], [[Srubna culture]], [[BMAC]]) are shown in green.]]
[[Сурет:Indo-Iranian origins.png|thumb|300px|Archaeological cultures associated with [[Indo-Iranian migration]]s (after [[EIEC]]). The Andronovo, [[BMAC]] and Yaz cultures have often been associated with Indo-Iranian migrations. The [[Swat culture|Swat]], Cemetery H, Copper Hoard and [[Painted Grey Ware|PGW]] cultures are candidates for cultures associated with Indo-Aryan movements.]]
Б.з.д. 2 мыңжылдықтың алғашқы ширегі бітер кезде Волга мен Алтай арасында мал шаруашылығымен айналасқан адамдар қола жасауды меңгерді. Мыс пен қалайының қосындысы қола. Оңтүстік Сібірдегі Ачинск қаласы маңындағы Андроново селосынан қола дәуірі ескерткіштері алғаш рет табылды. Оны 1913 ж. Б.ВГ.Грязнов Андрианов ашты. Ғылымда шартты түрде қола дәуірі ескерткіштерін Андронов ескерткіштері деп атайды. Бұл атауды ғылыми айналымға 1927 жылы С. А. Теплоухов енгізген. 1927 жылы археолог М.П.Грязнов осындай қорымды Батыс Қазақстаннан да тапты. Андронов ескерткіштері Қазақстан, Орта Азия, Сібірден табылып отыр.
 
Жалпы, Қазақстанда Андронов мәдениетімен бірге, қима мәдениет ескерткіштері Батыс Қазақстанда табылған. Қима мәдениетінің бас ерекшелігі — қайтыс болған адамдарды қиылған ағаштың арасына салуы. Андронов мәдениетінің ескерткіштері Казақстанда мол кездесетін болғандықтан, осы хронологиялық кезеңді Андронов мәдениеті арқылы қарастырады.
 
Андронов мәдениетінің ескерткіштерінің өте үлкен территорияда табылуына және оның үлкен кезеңді қамтуына байланысты ғылымда қазір Андронов тарихи-мәдени қауымдастығы деген термин қолданылады.
 
== Ескерткіштері ==
Line 12 ⟶ 14:
Бұл өңірден көптеген мекендер, қорымдар, көне рудниктер, құрбандық орындары, петроглифтер. Орталық Қазақстанның андронов мәдениетіне тән сипаты-оның мазарларының күрделілігі, тас өңдеумен байланысты құрылыс техникасының жетіле түскендігі.
 
* Ертедегі Нұра кезеңі — жерлеу салтында кремация (мәйітті өртеуөртев) басым болған. Мәйтті табытқа салып қою рәсімімен де жерлев кездеседі. Керамика ыдыстар жоғары жағы ғана әсемделеді. Қабір ішінде мәйітпен қатар үй жануарларының сүйектері де табылған.
* Келесі — Атасу кезеңінде жерді игеру, оның ішінде шөлейт аудандарды да игеру кеңінен жүргізіледі. Тау-кен жұмыстарының көлемі күрт өседі. Мәйіттерді бір жамбасына бүк түсіріп жатқызып жерлеужерлев жиірек ұшырасады.
* Кейінгі кезеңі — БеғазыБегазы-Дәндібай мәдениеті. Оның ерекшелігі — мәйіттерді шалқасынан жатқызып қою. Мысалы: Ақсу-Аюлы −2 қабыры. Жер бетіне тастан қалап қабырғалы тұрғын үйлер салу рәсімі кең жайылады. Сондай-ақ ағаш та қолданылған.
 
=== Солтүстік және Батыс Қазақстан ===
Line 47 ⟶ 49:
 
[[bg:Андроновска култура]]
[[cv:Андрон культури]]
[[de:Andronowo-Kultur]]
[[en:Andronovo culture]]
[[es:Cultura de Andronovo]]
[[fa:فرهنگ آندرونوو]]
[[fi:Andronovon kulttuuri]]
[[fr:Culture d'Andronovo]]
[[it:Cultura di Andronovo]]
[[ja:アンドロノヴォ文化]]
[[lt:Andronovo kultūra]]
[[nl:Andronovocultuur]]
[[no:Andronovokulturen]]
[[pl:Kultura andronowska]]
[[ru:Андроновская культура]]
[[sv:Andronovokulturen]]
[[ta:அன்ட்ரோனோவோ பண்பாடு]]
[[tr:Andronovo Kültürü]]
[[uk:Андронівська культура]]
[[vi:Văn hóa Andronovo]]