Тувалу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Тувалу''' – [[Тынық мұхит|Тынық мұхиттың]]тың оңтүстік-батыс бөлігіндегі, [[Полинезия]] аралдарында орналасқан мемлекет. Солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 600 км-ге созылған 9 ойпаттық маржан аралдарынан (1975 жылға дейін [[Эллис]]) тұрады. Аумағы 28 км2км². Халқы 11 мың (2001). Халқының негізгі этникалық құрамын тувалу тайпасының өкілдері құрайды. Діні – христиандық (протестанттық басым). Әкімшілік жағынан 8 аралдық кеңеске бөлінеді. Мемлекеттік тілі – ағылшын, тувалу. Астанасы – [[Фунафути]] (3,8 мың). Мемлекеттік басқару формасы – конституциялық [[монархия]]. Мемлекет басшысы – билігі генератор-губернатор арқылы жүргізілетін Ұлыбритания патшайымы Елизавета(1978). Ақша бірлігі – австралия доллары. Заң шығарушы органы – бір палаталы парламент. Ұлттық мейрамы – Тәуелсіздік күні – 1 қазан (1978).

Біздің заманымыздан бұрын 3 ғасыр шамасында аралға полинезиялықтар қоныстана бастаған. 16 ғасырда аралды [[самоалық тайпалар]] басып алды. Мұнда еуропалықтардан бұрын 1568 жылы испандықтар келді (А.Менданья). 1892 жылдан бастап Эллис аралдары [[Гилберт]] аралдарымен бірге [[Ұлыбритания|Ұлыбританияның]]ның протектаратына, 1916 жылдан отарына айналды. 1974 жылы [[референдум]] нәтижесінде Эллис аралдары тұрғындарының көпшілігі Гилберт аралдарынан бөлінуді жақтап дауыс берді. 1975 жылдан Эллис аралдары Тувалу аталып, Ұлыбританияның жеке отарына айналды. 1978 жылдан Ұлыбритания Достастығы құрамына кіретін тәуелсіз мемлекет.

----Экономикасының негізі – копра өндіру мен балық аулау. Мемлекеттік кірістің қайнар көзінің бірі – пошта маркаларын шығарып сату. Экономикасы ағылшын капиталына тәуелді. Ұлттық табыстың жан басына шаққандағы жылдық мөлшері 800 АҚШ доллары шамасында. Ел аумағының 74%-ы ауыл шаруашылығы үшін қолайлы. Кокос пальмасы (жылына 2 т-дай жаңғақ жиналады), жеміс-жидек пен көкөніс, шошқа мен ешкі өсіріледі. Арал халқы тігін бұйымдарын, аяқ киім, копра шығарады, балықты қайта өңдеумен айналысады. Тувалу жылы жоқ, автомобиль жолының ұзындығы 8 км. Негізгі теңіз порттары: [[Вайтупу]], [[Ниутао]], [[Нанумеа]]. Экспортқа копра, жеміс-жидек, тоңазытылған балық, киім-кешек, қолөнер бұйымдары шығарылады. Сырттан азық-түлік өнімдері, сусындар, темекі, тұтыну тауарлары, ауыр машина жасау өнімдері мен көліктік құрал-жабдықтар, минералдық отын әкелінеді. Сыртқы саудадағы негізгі серіктестері: [[Фиджи аралдары]], [[Австралия]], [[Жаңа Зеландия]], [[Ұлыбритания]]. <ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 8 том</ref>

[[kk:Туалу]]