Оман: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: am:ኦማን
ш clean up, replaced: км2 → км² using AWB
55-жол:
 
==Географиялық орны==
'''Оман''', Оман сұлтандығы – Арабия түбегінің шығысында орналасқан мемлекет.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>, <ref>Луцкий В.Б., Новая история арабских стран, М., 1966</ref>; <ref>Новейшая история арабских стран Азии, М., 1989</ref>; <ref>Новейшая история стран Азии и Африки, ч.1, 3, М., 2001.К. Қожахметов</ref> Жер аумағы 312 мың км2км² (шекаралары шөлдер арқылы өтетіндіктен нақты белгіленбеген). Халқы 2,4 млн. (1998), 90%-ын арабтар, қалған бөлігін үнділер, парсылар, белуджалар, Африка елдерінен шыққандар құрайды. Халқының 87,7%-ы мұсылмандар, 7,4%-ы – индуизм дініндегілер, 3,9%-ы – христиандар. Ресми тілі – араб тілі. Астанасы – [[Маскат]] қаласы Әкімшілік аумағы 8 ауданға бөлінеді. Оман – шектеусіз монархия. Барлық заң шығарушы және атқарушы билікті сұлтан жүргізеді. Ұлттық мейрамы – Ұлт күні – 18 қараша (1971). Оман БҰҰ-ға мүше (1971). Ақша бірлігі – [[Оман риалы]].
 
==Табиғаты==
Оманның көпшілік бөлігі таулы болып келеді. Оман шығанағының жағалауында [[Хаджар]] таулары (ең биік нүктесі – 3353 м) орналасқан. Климаты тропиктік, ыстық әрі құрғақ. Қаңтардағы орташа темп-расы 21С, шілдеде – 32˚С. [[Шөл мен шөлейт]] жерлерге бейім өсімдіктер, тауларда шағын саванналар мен тропиктік ормандар өседі. Оманда араб қарақұйрығы, түлкі, қорқау қасқыр сияқты аңдар кездеседі. Жер қойнауы мұнай қорына бай.
==Тарихы==
Б.з.б. 4-мыңжылдықта Оманның теңіз жағалауларында порттар пайда болды. Б.з.б. 1-мыңжылдықтың басында елге [[Йемен|Йеменнен]]нен қоныс аударған Ямани тайпалық бірлестігі үстемдік етті. Оманның теңіз жағалауларындағы аймағы б.з.б. 6 – 5 ғасырларда Ахемен әулетінің, кейіннен грек-македон мемлекеттері мен парсылардың билігінде болып, аса ірі теңіз сауда орталығынана айналды. 7 ғасырдың ортасында Араб халифатының құрамына кірді. 8 ғасырдың ортасынан 18 ғасырдың соңына дейін елде парсы, португал үстемдігі кезек-кезек орнап, олар әлсіреген кезде тәуелсіз имамат болды. Осы кезде елге Орталық Арабия түбегінен уахабшылар, кейіннен [[Англия|Англияның]]ның көмегіне сүйенген [[Египет]] билеушісі Мұхаммед Әли басып алды. Әр түрлі күштердің ықпалымен Оман аумағы 19 ғасырдың бас кезінде Оман имаматы, Маскат сұлтандығына (1891 – 1958 – британ протектораты) және Шарттық Оманға (1971 жылдан [[Біріккен Араб Әмірліктері]]) бөлшектенді. 1900 – 50 жылдары Оман имаматының көп бөлігі ағылшын әскерлері мен Маскат сұлтанының қарулы күштерінің бақылауында болды. 1970 жылы 9 тамызда Маскат сұлтаны Кабус бен Саид аль-Саид құрамында Маскат сұлтандығы мен Оман имаматы бар біртұтас Оман сұлтандығының құрылғанын жариялады. 1971 жылдың соңында Оман сұлтандығы Араб мемлекеттерінің Лигасы мен БҰҰ-ға қабылданды.
 
==Экономикасы==
66-жол:
 
==Ішкі сілтемелер==
* [[Mонархия]]
* [[Біріккен Араб Әмірлігі]]
* [[Араб халифаты]]
75-жол:
 
{{wikify}}
[[Санат:Ислам мемлекеттері]]
[[Санат:Араб елдері]]
 
 
{{NavigationBox
Line 103 ⟶ 100:
}}
 
[[Санат:Ислам мемлекеттері]]
<!--Other languages-->
[[Санат:Араб елдері]]
 
<!--Other languages-->
[[ace:Oman]]
[[af:Oman]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Оман» бетінен алынған