Норвегия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.3) (бот изменил: tl:Noruwega на tl:Norway
ш clean up, replaced: км2 → км², аум. → аумағы using AWB
20-жол:
|Құрылды =
|Тәуелсіздік күні = [[7 маусым]] [[1905]] (жарияланған)<br />[[26 қазан]] [[1905]] (мойындалған)<br />
|Тәуелсіздігін алды = [[Швеция|Швециядан]]дан
|Астанасы = [[Осло]]
|Ірі қалалары = [[Берген]], [[Ставангер]], [[Тронхейм]]
69-жол:
 
== Географиясы ==
Солтүстік Еуропаның [[Скандинавия түбегі]]нде батыс жағалауды барынша иемденіп жатқан ірі елдердің бірі — Норвегия болып табылады. [[Атлант мұхиты]]нан соғатын суық желдің әсері бар, батыстағы таулы қыраттың қытымыр аязы үстемдік құратын өлке қатарынан үш елмен қоңсылас орналасқан: [[Ресей]]мен — 196, [[Финляндия]]мен — 727 &nbsp;km, ал [[Швеция]]мен — 1619 &nbsp;km шекарасы шектесіп жатыр.
 
Корольдіктің жер аумағы — 386 960 &nbsp;km<sup>2</sup> құрайды. Бұл жағынан келгенде Норвегия Скандинавия елдері ішінде екінші орында.
 
Норвегияның жер қыртыстарын сөз етсек, солтүстіктен басталған аласа таулар легі оңтүстікке қарай биіктеп, таулы өлкеге айналып сала береді. Мемлекеттің ең биік нүктелері — Галлхейпиген (2469 m) мен Глиттертинн (2452 m) шыңдары боп есептеледі.
83-жол:
Халық саны жер аумағына қарай шаққанда аз және қоныстануы да әркелкі. Айталық соңғы жасалған халық санағы бойынша елде 4 миллион 574 мың халық тұрады. Ал осы аз халықтың үштен бірі — бір Осло-Фьорд аймағына ғана шоғырланған. Ал өзге ірі қалалардағы халықтың қоныстануы төмендегідей: Берген (224 мың), Тронхейм (145 мың), Ставангер (106 мың), Берум (98 мың). Ал елдің қалған бөлігі халық өте сирек қоныстанған аймақ болып саналады.
 
Елдегі бала туу — 11,89 % құраса, адам өлімі — 9,51 %. Елдегі балалар өлімі ең төменгі деңгейде. Және статистикалық мәліметтерге сүйенсек, әрбір төртінші норвег ауылдық жерді мекен етеді екен.
 
Норвегияның негізгі халқы — германиялық біртекті ұлт. Ал елдің солтүстігінде жалпы саны 20 мыңға жуық [[саамдар|саам халқы]] мекен етеді. Елде [[норвег тілі]]нің екі түрі кездеседі — [[букмол]] және [[нюнорск]].
 
== Табиғаты ==
Норвегияның көп бөлігін [[Скандинавия түбегі|Скандинавия]] таулары алып жатыр (ең биік нүктесі – [[Гальхепигген]] тауы 2469 м). Солтүстік және Норвег т-нің жағалаулары фьордтармен тілімделген. Климаты – баяу теңіздік. Қаңтардағы орташа температурасы –2 – 12ӘС, шілдеде 6 – 15ӘС болады. Жылдық жауын-шашын мөлшері шығысында 300 мм-ге, батыс тау беткейлерінде 3000 мм-ге дейін жетеді. Мұздықтардың жалпы аум.аумағы 3 мың км2км². Мол сулы ірі өзендері – Гломма, Логен, т.б. Жерінің 27%-ын ормандар (негізінен қылқан жапырақты, жапырақты) алып жатыр. Солт. мен биік жерлерінде таулы тундра мен орманды тундра басым. Жануарлар дүниесін түлкі, сілеусін, ақкіс, сусар, бұлан, солт. бұғысы, ақтиін, қоян құрайды. Жағалауларында құс базарлары көп. Н. теңіздері балыққа бай. Кен байлықтарынан [[темір]], [[никель]], [[мыс]], [[молибден]], [[кобальт]], [[күміс]] кентастары белгілі. 1970 ж. Солтүстік теңізден мұнай мен газ кен орны ашылған.
 
== Тарихы ==
126-жол:
 
== Қарулы күштері ==
Елдің қорғаныс саласында жаяу әскер, әскери-теңіз және әскери-әуе флоттары бар. Ел заңы бойынша, 19 және 45 жас аралығындағы азаматтар міндетті түрде 6 айдан 1 жылға дейінгі уақыт аралығында әскери қызметте болуы шарт. Запастағы әскер саны — 230 мың. Ал Норвегияның қорғаныс саласына жұмсаған соңғы жылдағы қаржысы ІЖӨ-нің 1,9 % құраған.
 
== Түсініктемелер ==
141-жол:
{{Скандинавия}}
{{WTO}}
 
 
{{Link FA|af}}
Line 147 ⟶ 146:
{{Link GA|no}}
{{Link GA|zh-classical}}
 
[[ace:Norwègia]]
[[af:Noorweë]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Норвегия» бетінен алынған