Нұрпейіс Байғанин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім |
ш clean up, replaced: Ақтөбе облысы → Ақтөбе облысы using AWB |
||
1-жол:
'''Нұрпейіс Байғанин '''<ref>
== Жас жыршы ==
Әкесі Байғана жоқшылықты көп көрген. Анасы [[Үміт]] [[әнші]], [[домбырашы]] әрі [[ақын]] болыпты, айтыстарға қатысқан. Ол ақындық өнерді ең алғаш анасынан үйренген. 16 — 17 жасынан-ақ “бала жыршы” атанады. Кейіннен [[Абыл]], [[Шернияз]], [[Нұрым]], [[Қашаған]], [[Ақтан]], [[Қазақбай]], [[Сабыр]] тәрізді белгілі ақындардан үлгі алып, бірқатарымен айтысқа түседі, батырлық жырларды үйренеді. Байғанин Нұрпейіс негізінен батырлықты, адамгершілік пен адалдықты, әділдік пен ізгілікті дәріптейтін, [[халық]] сүйіп тыңдайтын ''“Құбығұл”, “Төрехан”, “Қобыланды”, “Ер Тарғын”, “Алпамыс”, “Қыз Жібек”, “Айман — Шолпан”'' сияқты жыр, дастандарды жырлаған. Байғанин Нұрпейіс жырлаған “[[Қобыланды Батыр|Қобыланды батыр]]” жыры — осы жырдың басқа ақын-жыршылар айтқан нұсқаларынан көлемі молы, оқиғасы жағынан мазмұндысы. Байғанин Нұрпейіснің ертеректе жырлаған дастан, жыр нұсқалары кезінде жазылып алынбаған.
== Еңбегі ==
Эпостық жырларды айтумен қатар, дайын сюжеттерді пайдалана отырып, халықтық, әлеуметтік мәселелерге арналған ''“Ақкенже”, “Нарқыз”'' сияқты өз туындаларын шығарды. ''“Ақкенже”'' дастанында қазақ әйелдерінің тағдыры сол кезеңдегі нақты өмір мәнімен үндес, жан-жақты суреттеледі. '' “Нарқыз”'' — қазақ әйелдерін бостандыққа шақырған, идеясы анық, көркемдігі жоғары шығармаларының бірі. Байғанин Нұрпейіснің дастан, эпостық жырларынан басқа да сатиралық өткір, қысқа өлеңдері және “Кектің дауысы”, “Қазақбаймен айтыс” сияқты көлемді шығармалары бар. Байғанин Нұрпейіс шығармашылық жағынан толысып, халық құрметіне бөленген шағында отансүйгіштік, халық тағдыры, тағы басқа тақырыптарды кеңінен жырлады (''“Қазақстан”, “Гүлденген заман”, “Өңімдегі жұмбақ”, “Ғажайып көрмеде”, “Москва”, тағы басқа''). [[1938]] жылы [[Жамбыл Жабаев
== Жетістіктері ==
[[Ақын]] жыр алыбы [[Жамбыл]] сияқты Қазақстанның біраз жерлерін аралап, [[Алматы]], [[Мәскеу]] қалаларында болып, ертеден келе жатқан жыраулық дәстүрді халқына қайта тарту етті. [[1938]] жылдан бастап Байғанин Нұрпейісге әдеби хатшы белгіленіп, ақын шығармаларын М. Хакімжанова, Қ. Шаңғытбаев, Е. Ахметов, тағы басқа ақындар ұқыпты түрде дер кезінде қағазға түсіріп отырды. Байғанин Нұрпейіснің өмірі мен шығарм. Е. Ысмайыловтың, О. Нұрмағамбетованың, К. Сейдехановтың зерттеулерінде қарастырылған. [[Ақтөбе облысы]]
==Шығармалары==
*''Өрістеген өмір, А., [[1939]];
*''Ақын шабыты, А., [[1940]];
*''Таңдамалы, [[1945]];
*''Шығармалар жинағы, А., [[1956]];
*''Избранные произведения, А.-А., [[1946]];
*''Таңдамалы, А., [[1991]].
==Пайдаланған әдебиет==
19-жол:
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат: Қазақ ақындары]]▼
[[Санат: Қазақстан жазушылары]]▼
[[Санат: 1945 жылы туғандар]]▼
{{Stub:Қазақстан жазушылары}}
{{wikify}}
[[uk:Байганін Нурпеїс]]
|