Абайдың қара сөздері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
Абайдың көркемдік, әлеуметтік гуманистік және дінге көзқарастары терең білінген еңбегі - қара сөздері. Абайдың қара сөздері (Ғақлия) - ұлы ақынның сөз өнеріндегі көркемдік қуатын, философиядағы даналық дүниетанымын даралап көрсететін классикалық стильде жазылған прозалық шығармасы. Жалпы саны қырық алтыбес бөлек шығармадан тұратын Абайдың қара сөздері тақырыбы жағынан бір бағытта жазылмаған, әр алуан. Оның алты-жеті үлгісі қысқа болса, қайсыбіреуі мазмұн, тақырып жағынан өзгешелеу, ауқымды болып келеді. Абай өзінің қара сөздерінде шығарманың ажарына ғана назар аударып қоймай, оның тереңдігіне, логикалық мәніне зер салған.
 
Сөйтіп көркемдік шеберлік пен ғылыми зерделік арқылы көркемдік сана мен философиялық сананы ұштастырады. Абайдың қара сөздеріндегі гуманистік, ағартушылық, әлеум. ойлары дін туралы пікірлерімен бірігіп, тұтас бір қазақ халқының философиялық концепциясын құрайды. Абайдың кара сөздері сондай-ақ жалпы адамзат баласына ортақ асыл сөзге айналды.
17-жол:
 
Ақынның бүкіл шығармаларындағы негізгі бір тұтас тақырыпта өзекті идея болған.
Абайдың пікірінше, ішкі рухани казынамыздың молығуы тікелей өзіміздің қолымыздағы іс. Осы реуішті пікір Абайдың "Он тоғызыншы сөзінде" де қайталанады. Абайдың дүние танымы бойынша сананың, ақылдың пайда болуы күнделікті өмір тәжірибесінің нәтижесінен ғана туындайтын табиғи құбылыс. Соңдықтан да Абай "Он тоғызыншы сөзіңдесөзінде": "Адам ата-анадан туғаңда есті болмайды: есітіп, көріп, ұстап, татып ескерсе, дүниедегі жақсы, жаманды таниды-дағы, сондайдан білгені, көргені көп болған адам білімді болады. Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады... Сол естілерден есітіп білген жақсы нәрселерді ескерсе, жаман дегеннен сақтанса, соңда іске жарайды, сонда адам десе болады",— деп жоғарыдағы өлең үзіндісендегі ойын осы сөзіңде одан ары кеңіте отырып дамытатынын көруге болады.
Абайды публицист ретінде қарастырған ғалым-зерттеушілер, олар көп емес — саусақпен санарлық қана, негізінен қарасөздеріне тоқталып, солар жөніндегі пікірлері мен пайымдауларын білдірумен шектеледі. Мәселен, тамаша ғалым М. И. Фетисов «Национальное и жанровое своеобразие публицистики Абая Кунанбаева» деген мақаласында әңгімені «Абаю Кунанбаеву и по стилью цикл назидательных рассуждении под общим названием «Гаклия», деп әңгімені бірден қарасөздерден бастайды. Ол Абайдың публицистік сипатын ең алғашқылардың бірі болып ашып көрсетті. Әйткенмен, бұл ғалым Абайдың қоғамдық ой-пікірлерін білдіретін шығармаларына тек қарасөздерін ғана жатқызумен жаңсақтыққа ұрынды деп есептейміз. Аталған зерттеушінің еңбегінде Абай қарасөз жазбаса публицист болмас та еді деген пайымдаулар бой көрсетеді.
 
41-жол:
 
Бұл арада М. И. Фетисовтың «Абаевские назидательное рассуждения представляют классический образец нациальной публицистической прозы. Закладывая основы казахской демократической литературы, Абай чуткий по всем современным народным запросам, не мог, естественное, миновать и оперативных жанров не мог не использовать их для активного воздействия на сознаниее своих современников, на общественную жизнь в Казахстане» деген пікірін келтіріп жатудаң өзі артық болар. Әңгіме болып отырған оперативті жанрларға тек Абайдың қара сөздері ғана емес, сонымен бірге, уақыт, қоғам тынысын білдіретін өлеңдері де жатады.
 
[[Абайдың бірінші қара сөзі]]
[[Абайдың екінші қара сөзі]]
[[Абайдың үшінші қара сөзі]]
[[Абайдың төртінші қара сөзі]]
[[Абайдың бесінші қара сөзі]]
[[Абайдың алтыншы қара сөзі]]
[[Абайдың жетінші қара сөзі]]
[[Абайдың сегізінші қара сөзі]]
[[Абайдың тоғызыншы қара сөзі]]
[[Абайдың оныншы қара сөзі]]
[[Абайдың он бірінші қара сөзі]]
[[Абайдың он екінші қара сөзі]]
[[Абайдың он үшінші қара сөзі]]
[[Абайдың он төртінші қара сөзі]]
[[Абайдың он бесінші қара сөзі]]
[[Абайдың он алтыншы қара сөзі]]
[[Абайдың он жетінші қара сөзі]]
[[Абайдың он сегізінші қара сөзі]]
[[Абайдың он тоғызыншы қара сөзі]]
[[Абайдың жиырмасыншы қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма бірінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма екінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма үшінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма төртінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма бесінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма алтыншы қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма жетінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма сегізінші қара сөзі]]
[[Абайдың жиырма тоғызыншы қара сөзі]]
[[Абайдың отызыншы қара сөзі]]
[[Абайдың отыз бірінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз екінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз үшінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз төртінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз бесінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз алтыншы қара сөзі]]
[[Абайдың отыз жетінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз сегізінші қара сөзі]]
[[Абайдың отыз тоғызыншы қара сөзі]]
[[Абайдың қырықыншы қара сөзі]]
[[Абайдың қырық бірінші қара сөзі]]
[[Абайдың қырық екінші қара сөзі]]
[[Абайдың қырық үшінші қара сөзі]]
[[Абайдың қырық төртінші қара сөзі]]
[[Абайдың қырық бесінші қара сөзі]]