Кердері: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
Мейер.Л., Киргизская степь Оренбургского ▼
ведомства,СПБ,1865; Востров В. В., Муканов М. С., Родоплеменной состав и расселение казахов, Алма-Ата.,1968. ▼
(Қ. С. Энциклопедиясы Том №5, 389-бет)▼
Кердері – қазақ халқының құрамындағы ру. Кердері руының бастапқы тарихын ғалымдар б.з.б. 2 ғ-да ғұндардың жойқын шабуылына ұшыраған юечжи елінен тарқатады. Көне Қытай жазбалары бойынша, бұрын шығыс [[Ереңқабырға]] төңірегін қоныстанған [[юечжилер]]дің (оны Қытайда тұратын қазақ оқымыстылары [[“иүзлер”]] деп аударады) көп бөлігі сол [[үркіншілік]]тен [[Әмудария]] алқабына дейін ауады. Олар [[Қытай]] [[дерекнамасы]]нда ұлы (юечжилер) [[иүзлер]] (қ. [[Ақ ғұндар]]), ал көшіп кете алмай ата қонысында қалғандар ''кіші юечжилер'' (иүзлер) деп аталған. Әму жаққа жеткен юечжилерді [[Еуропа]] тарихшылары ''[[кидарит-ғұндар]]'' деген атпен таныды. Сол кидариттерден кердері руының атауы туындаған. Ғыл. деректер 10 ғ-да [[Арал]] т-нің Кердері теңізі аталғанын, [[Әмудария]]ның екі бетінде сол аттас бір-екі қала болғанын да алға тартады.Кердерінің бір бөлігі қарақалпақтардың [[мүйтек]] тайпасы құрамына, екінші бөлігі Кіші жүздегі [[жетіру]] тайпасының құрамына енген. [[“Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама”]] кезінде кердерілер Аралдан Қобданың жоғарғы жағына, Електің сол жағына, Орал қ. маңына үдере көшуге мәжбүр болған. Кердеріден [[Жабағы, Смайыл, Бердімбет, Жанбас, Шағыр]], т.б. аталар тарайды.Ұраны – [[Қожахмет]], [[таңбасы]] – (Q) тостаған.
Line 11 ⟶ 20:
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Қазақстан тарихы]]
▲К Е Р Д Е Р І – кіші жүздің Жетіру тайпасына кұрамына кіретін ру.Кердерінің шығу тегі тарихи әдебиетте Хорезмнің солтүстігінде Кердері деген өз мемлекеті болған ғұн-кидариттардың тағдырымен байланысты қаралады.Кердері мемлекет кеінде күшті болған. Соның атымен 10-ғасырда Арал теңізі Кердері теңізі деп те аталған.Осы мемлекеттерің ескерткіштерінің бірі- Жанкент қаласы. Оның қалдықтары қазіргі Қазалы стансының төңірегінде.Қазақтар мен қарақалпақтардың халық болып құрылу барысында Кердерілердің бір бөлігі қарақалпақтардың Мүйтен тайпасының құрамына, ал екінші бөлігі Кіші жүз қазақтарының құрамына енген. «Ақтабан шұбырынды-алқакөл сұлама» кезінде Кердерілер Арал бойынан Қобданың жоғарғы жағына, Електің сол жағы мен Орал қаласы маңына үдере көшуге мәжбүр болған. К Е Р Д Е Р І: Құлтай ,Жабағы ,Смайыл, Бердімбет, Жанбас т.б. аталарға бөлінеді. Кердерінің ұраны-Қожақмет.
▲Мейер.Л., Киргизская степь Оренбургского
▲ведомства,СПБ,1865; Востров В. В., Муканов М. С., Родоплеменной состав и расселение казахов, Алма-Ата.,1968.
▲(Қ. С. Энциклопедиясы Том №5, 389-бет)
| |||