|
[[Сурет:Samuel P. Huntington (2004 World Economic Forum).jpg| thumb|[[Хантингтон Сэмуель]]]]
'''Хантингтон Сэмуель''' (1927) - американдық саясаттанушы[[саясаттану]]шы, әлемдік саясат пен халықаралық қатынастар саласының теоретигі, [[Гарвард университет|Гарвард университетініңуниверситеті]]нің профессоры.
[[Демократия]] және саяси даму мәселелеріне коптегенкөптеген еңбектерін арнады. Олардың ішінде: "ҚүбылмалыҚұбылмалы қоғамдардағы саяси тәртіп" (1968), "Американдық саясат: үйлесімсіздіктің болмай қоймауы" (1981), т.б. бар.
Саяси жүйелерді, олардың саяси түрақтылығынатұрақтылығына сүйене отырып жіктейді. Саяси түрғыдантұрғыдан алғанда, елдер басқару түріне емес, басқарылу деңгейіне байланысты бір-бірінен ерекшеленеді. Мінеки, осы түрғыдантұрғыдан алғанда ол мемлекеттерді күшті саяси жүйелі және әлсіз саяси жүйелі деп жіктейді.
Ол жаңа "әркениетөркениет моделін" үсындыұсынды. Әлемдік саясаттың жаңа фазасында даужанжалдыңдау-жанжалдың көзі [[идеология]] немесе [[экономика]] емес, мәдениет саласы болады. Негізгі дау-жанжалдар әртүрлі әркениеткеөркениетке жататын мемлекеттер, үлттарұлттар арасында жүреді.
Батыстық өркениеттегі дау-жанжалдарға басқарушылар, үлттықұлттық-мемлекет және идеологиялық дау-жанжалдар тән. Әлемдік саясаттың батыстық даму фазасы "қырғи-қабақ соғыстьщсоғыстың" аяқталуы- менаяқталуымен тәмамдалады. Енді БатыеБатыс және батыстық емес өркениеттер арасындағы өзара қарым-қатынас өзекті мәселеге айналды. Хантингтон "Өркениеттер қақтығысы" атты зерттеуінде ірі он өркениеттің өзара қарым-қатынасы туралы айтады. Олар: [[Батыстық өркениет|батыстық]], [[конфуциандық]],[[ жапондық]],[[ исламдық]], [[үнділік]],[[ латын американдық]], [[африкандық]] және [[православ-славяндық]]. Хантингтон өркениеттер арасында маңызды даужанжалдардау-жанжалдар тудыруы мүмкін бес себепті көрсетеді:
саяси [[идеология]] мен саяси тәртіптер арасындағы айырмашылықтардан гөрі, өркениеттік айырмашылықтар негіздірек;
өркениеттік өзін-өзі танудың өсуі, өркениеттер арасындағы айырмашылықтар мен ортақтың тереңдеуін түсіну;
үлттықұлттық-мемлекеттердің идентификация көзі ретіндегі рөлінің әлсіреуі. Діннің идентификация көзіне айналуы;
батыстық емес елдердегі элитаның батыстандырудан бас тартуы және олардың өздерінің мәдени тамырларына қайта оралуы;
өркениет дау-жанжалдарының көзімоден икөзімен ерекшеліктер мен айырмашылықтар. Яғни, мәселенің "Сен кімсің?" түрғысынантұрғысынан қойылуы.
Әрине, Хантингтонның элемәлем болашағын осылай көруін маман-теоретиктер әртүрлі қабылдады. Дегенмен, ол үсынғанұсынған ғылыми түжырымтұжырым XX және XXI ғасырлар тоғысындағы әлемдік саясатты одан әрі қарай зерттеуге және болжауға итермеледі.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
ISBN 9965-32-491-3 </ref>
==Пайдаланған әдебиет==
[[Санат: Саясат]]
{{Stub}}
| 