Шежіре: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
3-жол:
 
[[File:Rodoslovnaya kniga.JPG |thumb| left| alt=A.| ''[[Шежірелер кітабы]]''.]]
[[Түркі]], соның ішінде [[қазақ]] ойшылдары топтаған Шежірелердің ең бағалылары — [[Мұхаммед Хайдар Дулат]] пен Қыдырғали Жалайыридың еңбектері болып саналады. Сондай-ақ “Көшен-Қарауыл шежіресі“ (18 ғасыр), “Жәңгір хан шежіресі“ ([[1835]]), [[Уәлиханов]] жазып алған “Ұлы жүз шежіресі“, А.Ниязовтың “Үш жүздің шежіресі“, А.Жантөриннің Шежіресі, [[Потанин]] жазып алған [[Мұса Шорманұлы]] Шежіресі, [[Ө.Бөжейұлы]]ның “[[Қазақ]] жұртының шежіресі“, Қ.Бірімжанұлының бастауымен жинақталған “Орта жүз және Кіші жүздің шежіресі“ ([[1894]]), “Насабнама“ сынды шығармалардың да құндылығы жоғары. Шежірені топтаудағы дерегі мол еңбектер қатарына [[Ш.Құдайбердіұлы]], [[Қ.Халиди]], [[Мәшкүр Жүсіп Көпейұлы]], [[Н.Наушабаев]], Торғай би жинаған “Үш жүздің шежіресі“ ([[Гродеков]] жазбасында), Диханбай батырдың “Ұлы жүз шежіресі“ ([[Аристов]] жазбасында) сынды жұмыстар жатады.<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы: Рауан, 1994. ISBN 5-625-02459-6</ref> Қазақ Шежіресінде тайпа, ру, аталардың таралуымен қатар, оларға байланысты тарихи оқиғалар, елдің қоныс аударуы, бір ел мен екінші елдің қарым-қатынасы, ол елдерден шыққан [[шешен]]дер, батырлар жайлы әңгімелер қоса жазылады. Қазіргі таңда Шежірені дерек көзі ретінде қарастырып, одан алынған мәліметтерге ғылыми пайымдаулар жасау, тарихи материалдармен байланыстыру біршама жолға қойылып келеді. Қазақ тайпаларының Шежіресі “Өнер“ баспасынан бірнеше том болып басылып шықты. “[[Алаш]]” ғылыми-зерттеу орталығында (жетекшісі Х.Ғабжәлелов, Т.Омарбеков) Шежіре деректері жинақталып, [[қазақ ]]ру-тайпаларының нақты тарихы жанжақты баяндалуда. Шежіренің [[қазақ]] қоғамындағы рөлі, одан алынатын құнды мағлұматтар [[тарихшы]] мамандар тарапынан зерттелу үстінде. .<ref name="source1"> Қазақстан ұлттық энциклопедиясы</ref>
Қазақтың шежірелік мұрасына қатысты пайымдаулардың түйіні мынаған саяды:
 
1.Қазақстан тарихын жазу барысында Еуразия көшпелілері туралы, оның ішінде түркі тілдес халықтар жайында жазылған байырғы және ортағасырлық еңбектердің баршасы тілі мен діліне қарамастан қаперде болып, ғылыми сараптан өткен деректер рухани айналымға түсуге тиіс.
 
2. Еңбектері шежірелік сипатта жазылған, әсіресе Алтын Орда ұлысынан бергі кезеңді тілге тиек еткен төл авторлардың еңбектері Қазақстан тарихы үшін аса құнды дерек көзі болып табылады.
 
3. Қазақтың фольклорлық мол мұрасындағы (тарихи өлең-жырлар, аңыз-әңгімелер, шежірелік баяндар, мақал-мәтелдер, т.б.) деректерді өмір шындығымен шендестіре отырып, Қазақстан тарихының мазмұнын байытатын қыруар мағлұмат сүзіп алуға болады.
 
.<ref name="source1"> Қазақстан ұлттық энциклопедиясы</ref>
http://www.group-global.org/publication/view/2861
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шежіре» бетінен алынған