Жарық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш 5.63.66.98 (т) өңдемелерінен Xqbot соңғы нұсқасына қайтарды |
|||
1-жол:
'''
[[Сурет:Spectre.svg|thumb|right|250px|Корінетін жарық - барлық жарықтың бірі]]
# тар мағынада – көрінетін сәуле, яғни жиілігі '''7,5 •1014 – 4,0 • 1014Гц''' аралығындағы адам көзі қабылдайтын электрмагниттік толқын;
9-жол:
[[Сурет:Speed of light from Earth to Moon.gif|thumb|820px|center|Жарықтың Жерден Айға дейін жылдамдығының уақыты]]
== Жарық интерференциясы ==
'''Жарық интерференциясы''' – жарық толқындарының қабаттасуы нәтижесінде бірін-бірі күшейтуі немесе әлсіретуі. Егер екі толқынның өркештері мен өркештері, сайлары мен сайлары дәл келсе, онда олар бірін-бірі күшейтеді; ал біреуінің өркештері екіншісінің сайларына дәл келсе бірін-бірі әлсіретеді. Жарық интерференциясы кезінде қабаттасқан жарық шоғының қарқындылығы бастапқы шоқтың қарқындылығына тең болмайды. Механикалық толқындар да интерференцияланады. Жарық интерференциясына қатысты кейбір құбылыстарды [[Исаак Ньютон]] бақылаған. Бірақ ол өзінің корпускулалық теориясы тұрғысынан бұл құбылысты түсіндіре алмады. 19-ғасырдың басында ағылшын ғалымы [[Томас Юнг]] және француз физигі [[Огюстен Френель]] жарық [[интерференция]]сын толқындық құбылыс ретінде түсіндірді. Кез келген жарық толқындары қабаттасқанда интерференция құбылысы байқалмайды. Тек когерентті толқындар ғана интерференцияланады. Жарық интерференциясының көмегімен жарық толқындарының ұзындығы өлшенеді, спектр сызықтарының нәзік түзілісі зерттеледі, заттың тығыздығы мен сыну көрсеткіші тәрізді қасиеттері анықталады.
'''Жарық
▲== Жарық жынысы ==
▲'''Жарық жынысы''' – жарықтың шағылдыратын немесе жұтатын денеге түсіретін қысымы. Күн маңынан ұшып өткен кезде құйрықты жұлдыздың (кометаның) құйрығының қисаюына жарық жынысының әсері болатындығын 1619 ж. алғаш рет неміс ғалымы [[Иоганн Кеплер]] болжаған. 1873 ж. ағылшын физигі [[Джеймс Максвелл]] электрмагниттік теорияға сүйене отырып, жарық жынысының шамасын анықтады. 1899 ж. орыс физигі [[Петр Лебедев]] жарықтың қатты денелерге, кейінірек газдарға (1907 – 10) түсіретін қысымын өлшеді. Жарық жынысын жарықтың [[электрмагниттік теория]]сы мен [[кванттық теория]]сы негізінде түсіндіруге болады. Жарық жынысы әсерінен Жердің жасанды серіктерінің орбиталары аз да болса толықсиды.
== Жарықтың сынуы ==
'''Жарықтың сынуы''' – екі ортаның шекаралық қабатына түскен [[сәуле]]нің екінші ортаға өткен бөлігінің бастапқы бағыттан ауытқуы. Жарықтың сыну заңдары былай тұжырымдалады:
Line 44 ⟶ 42:
* [[Ай]]
* [[Жарық жылдамдығы]]
== Пайдаланылған әдебиет</span> ==
| |||