Тасжарған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш «Тасжарғандар» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Тасжарған (Saxіfraga)''' – тасжарғандар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. [[Қазақстан|Қазақстанда]] [[Жетісу]] (Жоңғар), [[Күнгей]], Қле [[Алатау|Алатауларының]] альпілік, субальпілік белдеулерінде, өзен, бұлақ, тұма жағалауларында, жартастар мен тастақты беткейлерде өсетін 10 түрі бар, ең жиі кездесетіндері – батпақ Тасжарған (S. hіrculus) мен нүктелі Тасжарған (S. punctata).
Тамырсабағы жерге көлбей төселіп, топыраққа жайылып өседі. Сабағы тік, топтанып не жеке-жеке дамиды. Топтанып өскен сабақтары шым түзеді. Сабағында безді және жай түктері бар. Дамымай қалған жапырақтарының шырынды, қалың сағақтарымен жабылған түйнекті-бүршік түзетін жер асты өркендері болады. Жапырақ тақтасы тегіс жиекті, араларында тілімделгендері де (3-ке, 5-ке, т.б.) кездеседі. Олардың пішіндері [[қандауыр]], [[ромб]], [[бүйрек]], [[жүрек]], т.б. тәрізді. Гүлдері 4 – 8-ден топтанып қалқанша, 2 – 7-ден – сыпыртқы не масақ гүлшоғырын түзеді. Олар сабақ ұшында жетіледі не 2 – 3-тен жеке орналасады. Жеке гүлінде бір-бірімен тұтасып, кіріккен 5 тостағанша, ақ, жасыл, ашық сары, қызғылт, сарғыш қызыл түсті 5 күлтесі, 10 аталығы, жатыны 2 ұялы аналығы болады. Тасжарған өте әдемі өсімдік.
Көпшілік түрлерінде протандрия (гүл аталықтарының аналықтарынан ертерек пісіп жетілуі) байқалады; көп жағдайда жәндіктер арқылы, кейбір түрі өздігінен тозаңданады. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, жеміс салады. Жемісі – көп тұқымды, қос мүйізді қауашақ. Тасжарғандардың көпшілік түрін бау-бақшалар мен үйде сәндік үшін өсіреді.<ref> Қазақ энциклопедиясы</ref>
8-жол:
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}
| |||