Отарлау саясаты: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 55 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q133156 (translate me) |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Отарлау саясаты''' - [лат. ''colonia'' - қоныстану] - жергілікті халықты тұралатып, қанаумен жүргізілетін, күшті державаның артта қалған ел мен халыққа аумақтық бақылау орнату саясаты
әрі іс-әрекеті. Батыс еуропалық отарлау саясаты өзінің қалыптасу кезеңінде әлемдік экономиканың аса күшті даму тетігіне айналды, өйткені, отар елдер метрополияларда капиталдың жинақталуына және олардың тауарларын өткізуге қолайлы нарық туғызды. Сауданың бұрын-соңды болмаған кеңеюі нәтижесінде әлемдік нарық қалыптасты, ал, экономиканың қыз-қыз қайнауы Жерорта теңізінен [[Атлантика]]ға ойысты. Көптеген еуропалық портты қалалар ([[Лиссабон]], [[Севилья]], [[Лондон]] және т.б.) сауданың күшті орталықтарына айналды. Еуропаның аса бай қаласы [[Антверпен]] болды, онда сауданың толық еркіндігі тәртібінің арқасында ірі көлемдегі халықаралық сауда және несие шаралары жүргізілді. Сауданың дамуы жеке банктермен қатар Бүкіл Еуропада кеңінен таралған қоғамдық банктердің құрылуына қолайлы жағдай туғызды. елдеріне әлемдік державалардың үстемдік жүйесі қалыптасты. Негізгі отарлаушы елдер [[Ұлыбритания]], [[Испания]], [[Франция]], [[Ресей]], [[Германия]], [[АҚШ]], [[Бельгия]], [[Италия]], [[Жапония]] болды. <gallery>
Сурет:United States (orthographic projection).svg|АҚШ
Line 8 ⟶ 12:
</gallery>
Бұл елдердің жиынтық отарлық иеліктері XX ғ. басында Жердің жартысынан көп бөлігіне (72 млн. ш. шақырым), планета халқының үштен бір бөлігіне (560 млн. адам) жүргізілді. </br>'''[[Ұлыбритания]]''' әлемнің аса ірі отарлық державасы бола тұра,
[[Үндістан]]ға, [[Африка]]ға, [[Америка]]ға, [[Австралия]]ға және [[Жаңа Зеландия]]ға үстемдік етті. </br>'''[[АҚШ]]''' - [[Кариб
бассейні]]нде, [[Тынық мұхиты]]нда, Орталық Америкада және Қиыр Шығыста билік құрды. </br>Француз экспансиясы Африка мен Үндіқытайға жүрді; </br>Германия Африкада отарларға ие болды;</br> Жапония - [[Маньчжурия]]ны, [[Корея]]ны, [[Қытай]]ды және Оңтүстік-Шығыс Азияны отарлады. </br>Ресей Қиыр және Таяу Шығыста, Орталық Азияда өз ықпалын жүргізді. II дүниежүзілік соғыстан кейін отар елдерде ұлт-азаттық қозғалыстардың өршуі нәтижесінде әлемдік отарлық жүйе қирады. <ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3 </ref>▼
▲<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
|