Қызанақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Тег: вандализм болуы мүмкін |
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер (2) using AWB |
||
24-жол:
== Өсімдік туралы ==
'''Қызанақ''' – жемісі жеуге жарамды, [[біржылдық]] немесе [[екіжылдық]] шөптесін өсімдік. Орыс тілінде [[«помидор»]] атауы итальян тіліндегі «pomodoro–алтын алма» дегеннен шыққан. Ал [[«томат»]] атауы француздардан [[«tomate»]] деген сөзінен аударылған. Отаны [[Оңтүстік Америка]], бұл жерде қызанақтың жабайы және жартылай мәдени түрін кездестіруге болады. Ең алғаш Еуропаға XVI ғасырдың ортасында [[Испания]], [[Португалия]], кейін [[Италия]] мен Францияға да жеткен. Басында барлығы қызанақты жеуге жарамсыз және улы деп есептеп, жемісінің әдемілігі үшін бақша өсімдігі ретінде ғана өсірген.
Қазіргі уақытта қызанақ ең кең таралған және өсіретін көкөністердің бірі болып саналады. Түрінің көптігімен, дәмімен және диеталық қасиеттерімен танымал. Қызанақтың тамыр жүйесі қатты және жақсы дамыған болып келеді. Кейбір түрлерінің тамыры 1 метр тереңдікке дейін барады. Өсімдікке дұрыс күтім жасалса, тамыр сабағының бойына да өсіп шығады. Осыдан қызанақты тек тұқымы арқылы емес, тамыр сабақтары арқылы да көбейтуге болатынын көреміз. Сабағының биіктігі түріне қарай 30 см-ден 2 метрге дейін барады. Ұсақ, сарғыш түсті болып келетін гүлдері бір түпке жиналып өседі. Бір сабағында аталықтары да, аналықтары да кездеседі. Жемісі өте шырынды, түріне қарай домалақ, сопақ, майда, ірі болады. Түсі ашық күлгіннен, қою қызылға дейін болып келеді және сары түстілері де кездеседі. Қызанақты жеміске де, көкөніске де жатқыза береді. Өйткені, 1893 жылы АҚШ Жоғарғы Соты қызанақты көкөніс деп қабылдаса, 2001 жылы еуропалықтар оны жеміс деп шешті. Біздің елде қызанақ көкөніс деп саналады.
== Күтімі ==
34-жол:
==Қызанақтың адам ағзасына пайдасы==
*'''
шөптесін өсімдік. Орыс тілінде 'помидор' атауы итальян тіліндегі 'pomodoro - алтын алма' дегеннен шыққан. Ал 'томат' атауы француздардың 'tomate' сөзінен аударылған. Отаны '''[[Оңтүстік Америка]]''', бұл жерде қызанақтың жабайы және жартылай мәдени түрін кездестіруге болады. Ең алғаш [[Еуропаға]] XVI ғасырдың ортасында '''[[Испания]]''', '''[[Португалия]]''', кейін '''[[Италия]]''' мен '''[[Францияға]]''' да жеткен. Басында барлығы қызанақты жеуге жарамсыз және улы деп санап, '''бақша өсімдігі''' ретінде ғана өсірген. Осыдан 200 жыл бұрын құмыраға егілген бұл өсімдікті '''[[Англияда]]''' үйлердің терезесінен, бақтан кездестіруге болатын еді.
62-жол:
* [http://www.gulstan.kz/ Гүлстан, өсімдіктер туралы сайт]
== Дереккөздер ==
Қ 74 Құлжабаева Г.Ә.;«Өсімдіктер әлемі» оқу-әдістемелік кешені, Көкөністер: Дидактикалық материал.- Алматы, 2011. - 16 б, ISBN 978-601-7237-33-2
== Дереккөздер==
<references/>
| |||