Кеме: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Кемелер» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол:
[[Сурет:HMS Invincible (R05).jpg|thumb|left|300px|[[Авиатасығыш]]]]
 
'''Кеме''' - суда не [[су]] астында жүзе алатын, [[жүк]] немесе жолаушылар тасуға және басқа да жұмыстарға арналған су көлігі.
 
Алғашқы кезде суда жүзу үшін адамдар [[ағаш діңі|ағаш діңінен]]нен салды, кейіннен ағаш діңінен ойылып жасалған [[қайық|қайықтарды]]тарды пайдаланды. Бұлар ескек арқылы қозғалысқа келтірілді. 15-ғасырдан бастап ескек орнына желкен пайдаланыла бастады. Доңғалағы бу күшімен айналатын алғашқы кеме: [[Англия|Англияда]]да [[1802]] ж., [[АҚШ|АҚШ-та]] [[1807]] ж., [[Ресей|Ресейде]]де [[1810]] ж. жасалды. 19-ғасырдың 2-жартысынан бастап кеме жасауға темір құралымдары кеңінен пайдаланылды.
 
Пайдалану мақсатына қарай кеме азаматтық және әскери кеме болып ажыратылады: 1) азаматтық кемелер — көліктік, кәсіптік, арнайы мақсатқа арналған, спорттық кемелер болып бөлінеді. Көліктік кемелер жолаушылар немесе жүк тасуға арналады. Сұйық заттар ([[мұнай]], [[бензин]], [[спирт]], [[шарап]], [[сұйытылған газдар]], т.б.) тасымалдайтын кемелерге ([[танкер|танкерлер]]лер) сұйық заттар құбырлар арқылы құйылады.
 
Қос [[корпус|корпусты]]ты (өзара ортақ [[палуба|палубамен]]мен біріктірілген параллель корпусты) не қалтқы балансирлі жалғыз корпусты кеме – [[катамаран]] деп аталады. Катамаранның жүзгіштігі жоғары және орнықты болып келеді. Оның [[балық]] аулауға, жолаушылар және жүк тасуға, спорттық-туристік, т.б. түрлері бар.
 
[[File:MSMajestyOfTheSeasEdit1.JPG|thumb|300px|Ms Majestz of the Seas круиздік кемесі]]
 
Шапшаң жүретін, кішігірім кеме – [[катер]] деп аталады. Шапшаң жүретін шағын кеменің бірі – [[глиссер]]. Глиссердің тұмсық жағы қозғалыс кезінде су үстінде көтеріліп тұрады да, сырғанап келе жатқан тәрізді көрінеді. Рекордтық глиссерге реактивтік қозғалтқыштар да пайдаланылады.
 
[[Траулер]] – балық аулауға әрі оны бастапқы өңдеуден өткізуге арналған бір палубалы теңіз кемесі.
== Әскери кеме ==
'''Әскери кеме''' (Военный корабль) — [[қару-жарақ|қару-жарақпен]]пен жабдықталған, белгілі бір ұрыс міңдеттерін орындауға арналған, әскери басшынық кешенін, өзіне берілген өз мемлекетінің әскери-теңіз туын алып жүретін кеме. Әр түрлі ұрыс міндеттерін табысты орындау мақсатында[[Әскер|әскериәскер]]и [[Кеме|кемеге]] [[Теңіз|теңіздетеңіз]]де жүзу кондырғылары мен қару-жарағына сәйкес соққы бере отырып, оның өзі де қарсынастың[[СОҚҚЫ|соққысына]] ұшырауы мүмкін. Сондықтан ол тиісінше төзімді, суға батпайтын қасиетке ие болуы керек. Ұрыс мақсатына қарай әскери кеме бірнеше түрге бөлінеді.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001 </ref>
[[Әскери кеме]]лер – кластарына қарай: ракеталы, торпедалы және ракета-торпедалы сүңгуір қайықтар, ұшақтар мен тік ұшақтарды өзінде алып жүретін, десанттық, мина-тральдік, арнайы тапсырма кемелеріне бөлінеді. Қару құрамына және су ығыстырғыштығына байланысты әскери кемелер рангілерге жіктеледі.<ref name=source1>Балалар энциклопедиясы</ref>
 
[[Круиздік кеме]] - туристтік мақсатта жолаушыларды халықаралық бағытта тасымалдайтын кеме.
 
 
==Ішкі сілтемелер==
*[[Көлік]]
 
== Пайдаланған әдебиетДереккөздер<span/>==
<references/>
 
{{stub}}
 
{{wikify}}
Line 33 ⟶ 30:
[[Санат:Көлік]]
[[Санат:Кемелер]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Кеме» бетінен алынған