Мүйізтұмсықтар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 91 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34718 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
20-жол:
''[[Rhinoceros]]''
}}
'''Мүйізтұмсықтар''' ({{lang-la|Rhinocerotidae}}) – [[тақтұяқтылар]] отрядының бір тұқымдасы. Қазба қалдықтары [[палеоген]] кезеңінен белгілі. Сол кездегі олардың далалы алқаптарда және су жағалауларындағы батпақты жерлер мен тоғайлар арасында тіршілік еткен 200-дей түрі болған. Олардың 25-тей түрінің қаңқалары Қазақстанның палеоген, неоген, антропоген кезеңдерінің геологиялық қатпарларының шөгінділерінен табылған. Қазір 4 туысына жататын 5 түрі бар: [[Суматра мүйізтұмсығы]] – [[Үндіқытай]], [[Малакка]], [[Суматра]], [[Калимантан]] аралдарында, [[Бирма]], [[Ассам|Ассамда]]да; [[үнді мүйізтұмсығы]] – [[Непал]], [[Ассамда]]; [[қара мүйізтұмсық]] – [[Шығыс Африка|Шығыс Африкада]]да; [[ақ мүйізтұмсық]] – [[ОАР]], [[Судан]], [[Уганда]], [[Орталық Африка|Орталық Африкада]]да, [[Чад|Чадта]]та тіршілік етеді. Ал [[Ява мүйізтұмсығы]] – қазір тек [[Ява]] аралында ғана сақталған.
 
Мүйізтұмсықтар тропиктік ормандар мен саванналарда мекендейді. Дене тұрқы 2 – 5 м, салмағы 1 – 3,6 т-дай, ірі жануар. Терісі қалың, тықыр. Мұрнында және кеңсірігінде 1 – 2 (қара Мүйізтұмсықта 3 кейде 5) мүйіз болады, мүйізінің ұзындығы 40 – 60 см-дей. Аяқтары қысқа, мықты, үш ашалы. Құйрығы шашағы ұзын қылдардан тұрады. Көзі нашар көреді, бірақ иіс сезу органы жақсы дамыған. Жұбымен жүреді. Буаздық мерзімі 16 – 17 айға созылып, жалқы (өте сирек екі) төл туады. Төлі 2 жылға дейін енесін емеді. 50 – 60 жылдай тіршілік етеді. Мүйізтұмсықтардың жылдан-жылға саны азаюда. Барлық түрі Халықаралық табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.<ref>"Қазақ энциклопедиясы - VI"</ref>
27-жол:
* [[Жүндес мүйізтұмсық]]
 
==Дереккөздер==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{Biosci-stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Мүйізтұмсықтар| ]]
 
 
{{Biosci-stub}}
 
{{Link FA|mk}}