Лиро-эпостық жырлар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Лиро-эпостық жырлар''' ғашықтық жырлар - лирикалық әрі [[эпикалық шығарма]]. [[Оқиға желісі]] бірін-бірі құлай сүйген екі жас арасындағы [[махаббат|махаббатқа]]қа құрылады. Көпшілігінің оқиғасы сүйгеніне қосылуды аңсаған, жастарға ескі салт-сана қарсы тұрып, мерт қылумен аяқталады. '''Лиро-эпостық жырларларда''' халықтың [[тұрмыс-салт|тұрмыс-салты]]ы, [[әдет-ғұрпы]], [[наным-сенім|наным-сенімі]]і, [[көңіл-күй|көңіл-күйі]]і көбірек суреттеледі. Оларда реалистік және романтикалық көріністер сабақтаса келіп, реалистік әдіс басым жатады. лиро- эпостық жырларда кейіпкерлер батырлар емес, карапайым адамдар. Екі жастың бір -біріне деген сүйіспешілігін жырлайтын эпостарда, негізінен, махаббат отына жанған қыз бен жігіттің қосыла алмай, трагедияға ұшыраған тағдыры баяндалады. Әдетте, олардың бақытына кедергі болатын нәрсе -ата- аналардың қарсылығы немесе қызға ғашық басқа жігіттің жауыздығы , иә болмаса екі рудың араздығы болып көрсетіледі.

Ғашықтық жырлар көркем фольклордың даму барысында батырлық эпостан кештеу қалыптасқан, бірақ бұл қаһармандық жыр мүлде өшіп, оның орнына романдық эпос келді деген сөз емес, Эпостың бұл екі түрі көп уақыт бірге , бір -бірімен байланыса, қатарласа дамыған. Ұқсастықтары да аз емес. Олардың жалпы поэтикалық сипаты ұқсас. Айталық, сюжеттік құрылымдардың бір типті болып келуі, образдар жүйесіндегі біркелкілік, өлең құрылысы мен бейнелеуіш құралдардың біртектілігі секілді белгілер эпостың екі түрінде де кездеседі. Ғашыктык жырлар көп вариантты болып келеді Оның себебі көп замандар бүл жырлар ауыздан- ауызға тарап, біреуден біреу жаттап алу арқылы кейінгі ұрпаққа жетіп баспаға іліккен. <ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref>

# [[Қазақ халқы|Қазақ халқының]]ның төл туындылары - "[[Қозы Көрпеш - Баян Сұлу]]", "[[Қыз Жібек]]", "[[Айман-Шолпан]]"; "[[Күлше қыз-Назымбек |Күлше қыз]]", "[[Құл мен қыз]]", "[[Мақпал қыз]]", "[[Есім - Зылиха]]"

# [[Шығыс әдебиеті]] негізінде назира гөйлік дәстүрде жазылған қиссалар "[[Мұңлық - Зарлық]]", "[[Сейфілмәлік-Бәдіғұлжамал|Сейфілмәлік]]", "[[Бозжігіт]]", "[[Таһир - Зуһра]]", "[[Жүсіп - Зылиха]]", "[[Шәкір - Шәкірат]]", т.б.

'''Лиро-эпостық жырларында''' [[тұрмыс-салт]] жырларының [[айтыс]], [[жоқтау]], [[жар-жар]], [[жұбату]], [[жұмбақ айтыс]], [[қоштасу]], [[сыңсу]] сияқты түрлері өте жиі кездеседі. [[Қазан төңкерісі|Қазан төңкерісіне]]не дейін Лиро-эпостық жырларын жинап, жариялауда орыс ориенталистері [[Радлов Василий Васильевич|В.В.Радлов]], [[Илья Николаевич Березин|И.Н.Березин]], [[Григорий Николаевич Потанин|Г.Потанин]], т.б. көп еңбек сіңірді. Лиро-эпостық жырларды [[Сәкен Сейфуллин|С.Сейфуллин]], [[Әуезов, Мұхтар Омарханұлы|М.Әуезов]], [[Сәбит Мұқанұлы Мұқанов|С.Мұқанов]], [[Қажым Жұмалиев|Қ.Жұмалиев]], [[Ысқақ Тәкімұлы Дүйсенбаев|Ы.Дүйсенбаев]], [[Әуелбек Қоңыратбаев|Ә.Қоңыратбаев]], [[Митрофан Семёнович Сильченко|М.С.Сильченко]], [[Нина Сергеевна Смирнова|Н.С.Смирнова]], [[Мәлік Ғабдуллин|М.Ғабдуллин]], т.б. ғылыми тұрғыда зерттеп, еңбектер жазған.