Септік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Септік''' {{lang-ru|падеж}} — [[сөйлем|сөйлемдегі]]дегі [[сөз|сөздерді]]дерді бір-бірімен байланыстырып, олардың арасындағы [[синтаксис|синтаксистік]]тік қатынастарды көрсетіп, өзі жалғанған [[сөз|сөзге]]ге заттық ұғымға қатысты [[грамматикалық мағына]] үстейтін [[қосымша]]. '''Септік''' тікелей өзі немесе басқа [[Форма|Формалармен]]лармен бірлесіп келіп, зат пен қимыл я зат пен зат арасындағы субъектілік (субъектілік-предикаттық), тұра және жанама объектілік, меншіктік-қатыстык, мекендік, мезгілдік құралдық, көлемдік сияқты қатынастарды білдіреді. Септіктер [[зат есім|зат есімге]]ге тән түрлену формасы болып табылады. Септіктің мағынасы да қызметі де, формалық ерекшеліктері де заттық ұғыммен байланысты. [[Сын есім]], [[сан есім]], [[етістіктің]] кейбір [[форма|формалары]]лары ([[есімше]], [[тұйық етістік]]) септелгенде, заттанып зат есім орнына жұмсалады.

Олардың әрқайсысына тән тұлғалық, мағыналық ерекшеліктері бар. [[Септік жалғаулары]], негізінде, [[зат]] [[есім|есімдерді]]дерді және [[зат есім]] қызметін атқаратын өзге сөздерді сөйлемдегі [[етістік]] мүшелермен байланыстырады. Септіктің ішінде [[етістік]] мүшемен тікелей байланыспай, [[тәуелдік жалғаулы]] [[есім]] сөзбен байланысатыны — тек ілік септігі. Сөздердің Септікті қабылдап өзгеруі [[сөз|сөздердің]]дердің септелуі не септелу деп аталады.

[[Зат есім|Зат есімдер]]дер және олардың қызметін атқаратын баска [[есім сөз|есім сөздер]]дер тәуелденбей де, тәуелденіп те қолданылады. Осыған байланысты '''Септік''' — '''жай септеу''', '''тәуелдік септеу''' болып екіге бөлінеді.

* '''Тәуелді септеу''' — '''септік''' жалғауларының зат есім немесе оның қызметін атқаратын басқа сөздердің тәуелді түрлеріне жалғануы ([[бала|баламның]]мның, [[бала|балама]]ма, [[бала|баламнан]]мнан).<ref> Тіл білімі терминдерінін түсіндірме сөздігі — Алматы.

"Сөздік-Словарь", 2005. ISBN 9965-409-88-9</ref><ref > Орысша-қазакша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын- Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006.