'''ТРИТОН''' (Trіturus) – [[саламандра тұқымдасы|саламандра тұқымдасына]]на жататын құйрықты қосмекенділердің бір туысы. Тритондардың [[Еуразия|Еуразияныңъъ жазық жерлері мен тауларында (теңіз деңгейінен 2700 м-ге дейін), негізінен ормандарда тіршілік ететін 9 түрі белгілі. Қазақстанда [[Арал теңізі|Арал теңізінің]]нің Солтүстігінде, [[Жем өзені|Жем өзенінде]]нде, [[Балқаш көлі]] маңында кездесетін – кәдімгі Тритон (Тriton vulgarіs) бар. Оның ұзындығы 18 см-дей. Денесі ұршық тәрізді, екі жағынан қысыңқы, денесінің жартысы – құйрығы. Арқа жағы қоңыр, бауыры сарғылт дақты. Тіршілігінің басым бөлігі суда өтеді, бірақ құрлықта қыстап шығады. Жыныстық жағынан 2 – 3 жасында жетіледі. Аналығы көктемде таяз суларға немесе ағыны қатты емес өзендерге 30 – 700 (көбінесе 150 – 200) жұмыртқасын салады. Бұл кезде аталықтарында тарақ тәрізді арқа және құйрық қанаттарында жұрын өсіп жетіліп, денесі ашық түске боялады. Ұрықтануы іштей өтеді. 3 – 5 айдан кейін дернәсілдері ересек Тритонға айналады. Кейбір түрлерінде дернәсілдері қыстап шығып, ересек дарабасқа айналуы келесі жылы жүзеге асады (толық емес [[неотения]]). Омыртқасыздармен қоректенеді. Тритондарды лабораторияда тәжірибе жасау үшін пайдаланады. Кейде басқа тұқымдас пен туысқа жататын құйрықты қосмекенділерді де тритон деп атайды. (Мысалы, бұрыштістілер тұқымдасына жататын – тырнақты Тритон). Карпат Тритоны (Тритон montandonі), кішіазия Тритоны (Тритон vіttatus) және альпі Тритоны (Тритон alpestrіs) – өте сирек кездесетін эндемиктер, олар қорғауға алынған.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9,, 8 том</ref>
