Беріш: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q4085267 |
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
||
1-жол:
{{Infobox Kazakh Clan
| атауы =
| таңбасы = /\ \ 0
| таңба_сипаттамасы =
11-жол:
| жайлаулары = [[Атырау]], [[Ақтөбе]], [[Батыс Қазақстан облысы|Батыс Қазақстан облыстары]]
}}
Беріш - [[қазақ]] [[ру
'''Беріш''' — қазақ халқын құраған тайпалардың бірі.
==Тарихы==
Шежіре бойынша, Кіші жүздегі байұлы бірлестігі құрамына енеді. ''[[Есенқұл]], [[Қаратоқай]], [[Жайық]], [[Жаңбыршы]], [[Себек]], [[Бегіс]], [[Есен]]'' аталарына таратылады. Беріш тайпалық бірлестігінің құрамына енген аталардың тарихы әріден басталады. Мәселен, Беріш тайпасының ең іргелі руы — [[Жайық]]. Ол өз есімін не Жайық өзеніне берген, не есімін Жайық өзенінен алған. Ал [[Жайық өзені]] болса, ол б.з. 2 ғасырынан бастап белгілі. 6 — 12 ғасырлар арасында көшпелілер батысқа жылжыса, 2 — 3 ғасырлар аралығында далалық өңірдің қуаңдануына байланысты олар шығысқа ойысып, Алтай өңіріне иек артқан. Түркі қағандығы құрылатын 6 ғасырдың алдында жайықтардың Алтайда отырғаны туралы жанама дерек бар: [[Алшын]] (Ашина) түркілері Алтайға келгенге дейін жергілікті түркілер бас құдай ретінде үлкенге және оның қасиетті жұбайы Жайық (Дайық) Анаға табынған. Жайық — көне түркіше ''мейірімді, қайырымды'' деген сөз. Билік басына келген [[Алшын]] (Ашина) түркілері Жайық Ананы ысырып тастап, өздерінің қасиетті кейуаналары [[Ұмай]] есімін енгізген. Сөйтіп, Алшын (Ашина) түркілері мен Жайық Беріштері арасында келіспеушілік орын алып, Жайық Беріштің қағандық орталығынан кетіп, қарлықтарға қосылуына себепші болған.
Түркі қағандығының, әсіресе, екінші Шығыс Түркі қағандығының тарихында Беріш тайпасының [[Себек тармағы]] айтарлықтай із қалдырды. Соңғы кезде ғылыми айналымға енген деректер Қарлық одағының кейінгі түрікмен халқы мен қазақтың Беріш тайпасының тарихымен сабақтас екеніне көз жеткізе бастады. Жапон ғалымы [[Эцеди|И.Эцеди]] Қарлық хандығы үш тайпадан емес, төрт тайпадан құралғанын, ол төртінші тайпасының есімі Себек екенін дәлелдеген. Екінші Шығыс Түркі қағандығының іргетасын қалаған, ақылгөй Тонйұқық (Томукөк, Тоныкөк) Беріш тайпасының Себек тармағынан. Қытай тарихшысы [[Ма Шаңшу]]: ''“Тонйұқық — Алтайдағы Қара Ертісті мекен еткен қарлық елінің Сәбек тайпасынан шыққан адам”'' деп жазған (Қазақтың көне тарихы, Алматы, 1993, 116-бет).
22-жол:
*Академик [[Марғұлан|Ә. Марғұлан]] “Қазақтың жыр-аңыздары” атты кітабында 10 ғасырда Хазар хандығы негізінен екі тайпадан құрылған: бірі — [[Хазароғлы]], екіншісі — [[Берішоғлы]] деп көрсетеді.
*Ал 11—12 ғасырлардағы орыс жылнамаларында половецтердің (қыпшақтардың) қатарында Буршевич ұрпақтары болғаны туралы айтылады.
*[[Араб]], [[парсы]] саяхатшылары оларды Буржоғлы деп көрсеткен.
Оңтүстік орыс даласында Бурчевичер ең ұлы ордалардың бірі болып, Русь—Қыпшақ даласы арасындағы барлық саяси оқиғаларға белсене араласқан. Бұл кездегі Беріштердің ханы атақты қолбасшы [[Боняк]] болған. Орданың орналасқан мекені [[Днепр өзені
==
<references/>
{{stub}}▼
{{wikify}}
{{Қазақ рулары}}▼
▲{{stub}}
▲{{Қазақ рулары}}
|