Периодтық заң: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 7 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2622089 (translate me) |
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB |
||
1-жол:
'''Менделеевтің периодтық заңы''' , периодтық заң – [[атом]] ядросы зарядтарының артуына байланысты химиялық элементтер қасиеттерінің периодты өзгеретінін тұжырымдайтын табиғаттың негізгі заңы.
Бұл заңды [[1869]] жылы [[Менделеев|Д.И. Менделеев]] ашты. Ол оның толық тұжырымдамасын [[1871]] жылы жариялады. Менделеевтің [[1869]] жылы жасаған еңбегі ''элементтердің периодтық жүйесі'' – Менделеевтің периодтық заңының графиктік бейнесі. Бұл заң элементтердің периодтық жүйесімен тығыз байланысты және бірін-бірі толықтырып, түсіндіреді. Ядроның заряды (Z) жүйедегі элементтердің атом нөміріне тең. Z өсуі бойынша орналасқан элементтер Z (Н, Нe, Lі, Be…) 7 период түзеді.
7-жол:
* 6-да – 32 элемент,
* 7-де – 23 элемент белгілі.
Периодта элементтердің қасиеттері сілтілік металдардан инертті газдарға өткенде заңды түрде өзгереді. Вертикальды бағаналар – қасиеттері ұқсас элементтердің топтары болып табылады. Топтың ішінде элементтердің қасиеттері де заңды түрде өзгереді (мысалы, сілтілік металдарда Lі-ден Fr-ға дейін химиялық активтілік өседі). Z=58 – 71, сол сияқты Z=90 – 103 элементтерінің қасиеттері ұқсас болғандықтан [[лантаноид
Менделеевтің периодтық заңы қазіргі заманға дейінгі [[химия]] ғылымының дамуына үлкен әсер етіп, оның біртұтас ғылым болып қалыптасуында басты рөл атқарды. Менделеевтің периодтық заңы мен элементтердің периодтық жүйесіне сүйене отырып, ғалымдар атом құрылысы және химиялық байланыс теорияларын жасады; жер қыртысы мен ғарыштық нысандар зерттеледі. Бұл заның барлық жаратылыстану, техника, технология саласындағы ғылымдар үшін философиялық мәні зор.<ref>
== Периодтық заңның маңызы ==
26-жол:
Периодтық заңға сүйеніп радиобелсенді элементтер ашылды, бұл еңбектер әлі де жалғасуда. Осы айтылғандардың барлығы Менделеевтің периодтық заңды ашуы сәті түскен іс емес, терең ғылыми танымдық маңызы бар табиғаттың іргелі заңдарының бірі екенін дәлелдейді.<ref name=him2>[[Химия]]: Жалпы білім беретін мектептің 8 сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. / [[Алматы]]: Атамұра, [[2009]]. - 216 бет. ISBN 9965-34-887</ref>
== Дереккөздер ==
<references/>
{{Chem-stub}}▼
{{wikify}}
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Химия]]
▲{{Chem-stub}}
| |||