Жарыс автомобилі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
ш clean up, replaced: Арын - Павлодар → Арын — Павлодар using AWB
 
1-жол:
[[Сурет:Formel3 racing car amk.jpg|thumb]]
'''Жарыс автомобилі''' - әдетте бір орынды, жоғарғы жылдамдықпен жүретін, әдейі автомобиль жарыстарына арналып жасалған, арнайы кең шиналы, шанағы төмен сүйір болатын, жоғарғы [[қуат]]ты арнайы қозғағышы бар [[автомобиль]].<ref>Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын - Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.</ref>
 
'''Жарыс автомобилі''' — [[автомобиль]] спортына және шапшаң жүруден [[рекорд]] жасауға арналған бір не екі орынды автомобиль. [[Қозғалтқыш]]ының жұмыстық көлемі (л) мен өзінің салмағына (кг) қарай жарыс автомобилі “[[жарыс формуласы]]” деп аталатын бірнеше топқа бөлінеді. Мысалы, “[[Формула-1]]” жүйесі бойынша жарысатын автомобиль қозғалтқышының жұмыстық көлемі 3 литрге дейін, салмалмағы 600 килограмнан кем емес; “[[Формула-2]]” жарыс автомобилінің жұмыстық көлемі 1,6 литрге дейін, салмағы 450 килограмнан жоғары, “[[Формула-3]]” жарыс автомобилінің жұмыстық көлемі 1 литрге дейін және салмағы 400 килограмнан артық болады. “Формула-1” жарыс автомобилінің литрлік қуаты 100 кВт/л-ден астам, айналу жылдамдығы 12 — 15 мың айн./мин, жанармайдың сығылу дәрежесі 11 — 12-ге жететін көп [[клапан]]ды қозғалтқышпен жабдықталған. 1997 жылдан “Формула-1” жарыс автомобиліне мынадай талаптар қойылады: ені дөңгелектерін қосқанда 200 см-ден аспауы керек; биіктігі 95 см-ге дейін; салмағы 600 кг-нан кем емес; қозғалтқышының көлемі 3000 см3 артық болмауы тиіс. Қозғалтқышын қосымша [[ауа қысымы]]мен күшейтуге болмайды. Дөңгелегі төртеу, айналу моменті тек артқы екі дөңгелекке беріледі. Жарыс кезінде әр жарыс автомобиліне [[телекамера]] орнатылады. 1990 жылдардың ортасынан [[М.Шумахер]] ([[Германия]]), [[М.Хаккинен]] ([[Финляндия]]) “Формула-1” [[автожарыс]]ының бірнеше дүркін жеңімпаздары болды.