Мазари-Шариф: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

 

[[Шииттер]] үшін қасиетті орындардың бірі, себебі осында [[Әли ибн Әбу Тәліб|Әли]] жерленген-ді. [[1992]] жылдан [[1997]] жылға жейін қала [[Дустум Абдул-Рашид|Дустум генерал]]дың резиденциясы болып келді. [[1998]] - [[2001]] жылдары [[Талибан]] қозғалысы билігінде болды; тәлібтер қаланы алысымен пуштун емес халықтарды қырған, кемінде 2000 адам мерт болды <ref>[http://www.netherlands.mid.ru/dnev/ru/dnev2001/dnev_10.html Валерий Асриян. Режим талибов - дестабилизирующий фактор мировой политики]</ref><ref>William Maley. The Afghanistan Wars. Palgrave Macmillan, New York, 2002. P. 239.</ref>. 2001 жылы [[қарашаның 25]] түрмеге айналдырылған "[[Галай-Жанги]]" (Galai Janghi) фортында '''Мазари-Шариф''' маңында тәлібтер тұтқындарымен соқтығыс болып шамамен 700 адам көз жұмды.

 

==Мазари-Шариф —діни орталық==

Мазари-Шариф — ортағасырлық сәулет өнері ескерткіші; мұсылман шииттері құлшылық етуге жиналатын [[Ауғанстан]]дағы ірі діни орталық. [[Балх провинциясы]]ның әкімшілік орталығы Мазари-Шариф қаласында орналасқан. Аңыз бойынша [[Әли халифа]] қабірі басына 12 ғ-да тұрғызылып, содан болашақ шаһардың іргетасы қаланған. [[Моңғол шапқыншылы]]ғынан қатты қираған [[діни ғимарат]] 15 ғ-да [[Құсайын Байқара]] кезінде қайта жаңғырды. 19 — 20 ғ-ларда онда жаңа кешенді құрылыс жұмысы жүргізіліп, нәтижесінде ескерткіштің тарихи бөлігі тасада қалды. Мазари-Шариф ортасына қос күмбезді [[дарбазахана]] мен [[көрхана]] орналасқан ауқымды, күрделі ғимарат. Шеттерін күмбезді шағын құрылымдар қоршаған. Бас пештағынан мұнара шығарылып, толқынды күмбезбен көмкерілген. Қасбеті түрлі-түсті ою-өрнек, құйылмалы тақтатас, майоликамен нақышталған. Ішкі көрінісі мен қабырға әрлеуіне [[полихром]]ды [[мөлтек]] жазба қолданылған. Қасбетіндегі сәндік аркалар ескерткіштің сәулеттік тұрпатына ерекше шырай беріп, дөңгелек күмбезшелермен айшықты үйлесім тапқан.

 

*[[Қазақ энциклопедиясы]]

<references/>