Қыран: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Қыран''', '''қыран бүркіт'''. [[Түсіндірме сөздік|Түсіндірме сөздікте]]те «қыран» сөзінің мағынасы — [[бүркіт]], [[қаршыға]], қырғи, [[ителгі]] сияқты алғыр құстардың жалпы атауы деп баяндайды. Әрине, бұл мағына аталған құстардың қасиетіне қарай кейін пайда болса керек.

Кейбір [[Түркітүркі тілдері|түркі тілдерінде]]нде, атап айтқанда, [[Қырғыздар|қырғыздардақырғыздар]]да қыран — епті, алғыр сияқты мағыналарда қолданылады. Және бұл тілде тек [[Жыртқыш құс|жыртқыш құс]] қана емес, аңға салатын иттерге де (тазыға) айтыла береді.

Шамалауымызша, сөздің алғашқы тұлғасы «қыр» болып, мағынасы — жою, құрту етістіктерімен [[Синоним|синонимдессиноним]]дес болуы ғажап емес. Құс атауы — «қырғи» да осы түбірден туындаған деуге болады.

Бұл деректер бойынша, «қыран бүркіт» тіркесі «епті, алғыр бүркіт» түсінігімен деңгейлес келеді. «...жаз — қаршыға, қыс — бүркіт дегендей босағасынан бір қыраны арылмайтын еді» ([[Сәбит Мұқанұлы Мұқанов|С. Мұқанов]], Аққан жұлдыз.).<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6</ref>