Жалған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Жалған''' , жалғандық — белгілі бір [[іс-әрекет]] немесе құбылыс мәнінің шындықтан алшақтатылып, бұрмаланған көрінісі, [[ақиқат]]қа қарама-қарсы ұғым. Адам баласының ақиқатты тану жолындағы шындыққа сай келмейтін, бірақ ақиқатқа баланатын (шын деп қабылданған) адасуы тәрізді жалғандық та қоғамдық сананың жемісі. [[Дін]]и сана тұрғысынан алғанда, [[ақиқат]] немесе [[шындық]] әлемді реттеуші абс. күш ([[Құдай]]) болса, жалған — адамды [[Құдай]]дың әміріне қарсы шығаратын және осы ақиқатты тану жолынан тайдыратын зұлым күш. Құранда:

— дейді (14:22). Жалған айту басқа адамды алдау немесе оған зиян келтіру, я өзгелердің алдында басымдылыққа қол жеткізу ниетінен туындаған жағдайда этикалық тұрғыдан өрескелдік болып саналады. Алайда [[ислам]] дінінде жақсылыққа себеп болған жалған сөз айыпқа саналмайды. Мұхаммед (ғ.с.) [[хадистер]]інде үш жағдайда ғана жалған айтуға болады делінеді, олар: [[соғыс]]та (жауға), адамдардың арасын жарастыруда және ерлі-зайыптыларды татуластыруда. Дұрыс ниеттен туған жалған сөз туралы [[Шәкәрім Құдайбердіұлы|Шәкерім]] ақын былай дейді:

Сонымен қатар, жалған ұғымы қазақ дүниетанымында ислам дін іліміндегі өмір мен өлім, фәни мен бақи мәселесіне байланысты “мәңгілік” ұғымына қарсы мәнде қолданылады. Мұнда адамның қамшы сабындай қысқа, шолақ өмірі өткінші жалған, ол нағыз ақиқат өмірге — “ о“о дүние — мәңгілікке” апарар жол ғана. Өмір мен өлім мәселесі қазақ ғақлиятты ой кешу үрдісінде әр кезеңде әркелкі сипатталынса да, бәрінің тоғысар тұсы — “дүние жалған” болып келеді.

деген секілді өмірдің өтпелі кебіне мойынсұнған өлең жолдары тіршіліктің шектеулі мерзімін “дүние жалған” ұғымына сыйғызды.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,