Ямал: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 32 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q488266 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланған Әдебиет → Дереккөздер, Қазақ энциклопедиясы, 10 том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редакт using AWB
1-жол:
[[File:Demis - Yamal and surroundings.png|thumb|Alt=A.|[[Ямал]]]]
'''Ямал''' ([[ненец]] [[тіл|тілінде]]інде ямал – [[жер]] шеті; я – [[жер]]; мал – [[шет]]) – [[Батыс Сібір|Батыс Сібірдің]]дің солтүстігіндегі [[түбек]]. [[Ресей|Ресейдің]]дің Ямал - [[Ненец]] [[автономиялық округ|автономиялық округінде]]інде. Қара тенізінің [[Байдара]] және [[Обь]] қолтықтарының аралығында. Солтүстіктен оңтүстікке қарай 700 км-ге созылған, ені 240 км-ге дейін. Ауданы 122 мың км<sup>2</sup> шамасында. Жағасы түзу сызықты, аз тілімделген. Жер беті [[ойпат|ойпатты]]ты [[жазық]], солтүстік бөлігі Қара тенізінің деңгейінен 50 – 60 метрге көтерілген, оңтүстік - батысында абсолюттік биіктік 100 метрге жетеді. [[Жазық]] негізінен төрттік кезеңнің [[бореал|бореалдық]]дық теңіз шөгінділерінен тұрады. Орта тұсында [[флювиогляциал|флювиогляциалдық]]дық және өзен - көл шөгінділері басым. Оңтүстігінде жоғары төрттік кезеңнің [[моренал|мореналық]]ық, [[флювиогляциал|флювиогляциалдық]]дық шөгінділері сақталған. [[Климат|Климаты]]ы [[арктикалық]] және [[субарктикалық]] Қаңтардың орташа температурасы –20 – 26<sup>0</sup>С. [[Жаз|Жазы]]ы салқын. Шілденің орташа температурасы 5 – 10<sup>0</sup>С. Жылдық жауын - шашын мөлшері 240 – 250 мм. Көп жылдық тоң жаппай таралған. Өзен торы жиі, қысқа өзендер [[батпақ|батпақтар]]тар мен көлдерді бір - бірімен жалғастырады. Солтүстігін [[арктика|арктикалық]]лық [[тундра]], орталығын мүкті - [[қыналы тундра]] және [[бұталы тундра]], оңтүстігін [[орман|орманды]]ды [[тундра]] қамтиды. [[Арктика|Арктикалық]]лық, [[глейлі тундра]], [[глейлі күлгін]] және [[шымтезек|шымтезекті]]ті - [[батпақ|батпақты]]ты [[топырақ]] түрлері таралған. Теңіз жағалауында және өзен аңғарларында шөпті және [[гипнум|гипнумды]]ды - шөпті батпақтар жайылған. Бұғы жайылымдары кең алқап құрайды. [[Теңіз]] жағалауының тұрғындары [[балық]] және [[аң]] аулаумен айналысады. Ямалда аса ірі [[газ]] [[кен орын|кен орындары]]дары ашылған. <ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 101998 томISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
==Сілтемелер==
* [[Ресей]]
* [[Жаз]]
* [[Теңіз]]
== Дереккөздер ==
== Пайдаланған Әдебиет ==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:География]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ямал» бетінен алынған