Эрвин Шредингер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Fix
Өңдеу түйіні жоқ
24-жол:
}}
[[Image:Schrodinger.jpg|thumb|thumb|Эрвин Шредингердi [[1933 жыл]]да]]
[[Сурет:GuentherZ 2007-02-22 2704 Wr Akad Gym Erwin Schroedinger.jpg|нобай|солға|Академиялық гимназиядағы есткерткіш тақта]]
 
'''Шредингер Эрвин''' (12.8. 1887, Вена – 4.1.1961, сонда) – Австрияның көрнекті физик-теоретигі, кванттық механиканың негізін салушылардың бірі. Вена ун-тін бітірген соң, сонда 1914 жылдан бастап сабақ берді. 1920 жылдан Штутгарттағы жоғары тех. мектептің, 1921 жылдан Цюрихтегі және Бреславльдегі (қазіргі Вроцлав), 1927 жылдан Берлиндегі ун-ттердің проф. Өкімет басына ұлтшылдардың келуіне байланысты Германиядан кетіп қалды. 1933 – 35 жылы [[Оксфорд|Оксфордтағы]] (Англия), 1936 – 38 жылы Грацтағы (Австрия), 1938 – 39 жылы Генттегі (Бельгия), 1940 жылы [[Дублин|Дублиндегі]] (Ирландия), 1955 жылы [[Вена|Венадағы]] (Австрия) ун-ттердің проф. болды. Шредингердің алғашқы жұмыстары түстердің матем. теориясына арналған (1920), Колометрияның қазіргі теориясы Шредингердің осы жұмысына негізделген. Дегенмен Шредингердің аса маңызды ғыл. еңбегі толқындық механиканы (басқаша айтқанда, релятивистік емес кванттық механиканы) жасау (1925 – 26) болды. Бұл теорияны жасауда ол Л. [[де Бройль|де Бройльдің]] идеясына сүйенді. Кванттық механика жарықтың толқындық және корпускулалық табиғатының арасында болып келген қарама-қайшылықты шешіп берді. Шредингер өзінің атымен аталатын әйгілі Шредингер теңдеуін қорытып шығарды. Бұл теңдеу қазіргі атом теориясында маңызды рөл атқарады. Шредингер толқындық механика мен матрицалық формадағы кванттық механика (В.Гейберг, Н.Бор және П.Иордан жасаған) арасында формалды байланыс барлығын көрсете келіп, олардың физикалық тұрғыдан өзара эквивалентті екендігін дәлелдеді. Ол толқындық механика мәселесін Штарк құбылысының теориясына да қолданды. Кейінгі жылдары термодинамикамен, жалпы салыстырмалық теориясымен, т.б. айналысты. Шредингер – көптеген елдердің ғыл. мекемелерінің, соның ішінде 1934 жылдан КСРО ҒА-ның да құрметті мүшесі. [[Нобель]] сыйл-н алған (1933).
[[Image:Schroedinger-grave.jpg|thumb|left|Эрвин жерленген орны]]