Бұлғарлар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Bulgar_warrior.jpg|thumb|right|250px|[[Treasure of Nagyszentmiklos]] бұлғар жауынгері.<ref>Dobrev, Ivan</ref>]]

[[Сурет:JEŹDZIEC Z MADARY.JPG|thumb|left|300px|[[Мадара атқы мінуші]] (''c.'' 710), бүлғарлар өнерінің танымал үлгісі]]

'''Бұлғарлар''' - ортағасырлық түркі тілдес тайпалар бірлестігі, сарматтардың бір тармағы. [[Ғұн]]дар дәуіріне дейін [[Орта Азия]]дан ауа көшіп, [[Оңтүстік-Шығыс Еуропа]] жерінде мекендеген. Бұлғарлар [[Түркі қағанаты]]ның, кейіннен [[Авар қағанаты]]ның құрамында болды. Бұлғарлардың ішінде дулу тайпасының билеушілері ерекше рөл атқарды. [[Дулу тайпасы]]ның билеушісі — [[Құбырат]] (Кубрат) 635 жылы Бұлғарлар мемлекетіінің негізін қалады. [[Азов тенізі]]нің шығыс жағалауын, [[Кубань]] өңірі мен [[Дон өзен]] аралығын алып жатқан бұл мемлекет. [[Ұлы Бұлғария]] деген атпен белгілі. Ұлы Бұлғария хазарлар мен аландардың біріккен күшінің соққысы нәтижесінде құлады. Осыдан кейін [[Аспарух]] бастаған Бұлғарлардың бір бөлігі батысқа — [[Дунай]]дың оң жағалауына көшіп, онда Болгария мемлекетін құрды. Бұлғарлардың екінші бөлігі [[Еділ өзен]] бойымен солтүстікке қарай жылжып, кейіннен Еділ Бұлғариясының негізін қалады. Құбыраттың екінші баласы — Ботбайдың қол астындағы бұлғарлар тобы Кубань өңірінде қалып қойды да, хазарларға тәуелділікке түсті. Солтүстік [[Кавказ]]дағы балқар халқы сол Бұлғарлардың үрім-бұтағы болып есептелінеді. Бұлғарлар [[болгар]], [[татар]], [[чуваш]] халықтарының қалыптасуында терең із қалдырды. Татарлар мен чуваштардың ұлттық мәдениеті мен өнерінде Бұлғарлардың ізі көбірек сақталған. Чуваш тілі түркі тілдерінің бұлғар тобына жатады.

== Пайдаланған әдебиет ==