IV Иван: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7996 (translate me) |
ш clean up, replaced: Қазақ энциклопедиясы, 4-том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ эн using AWB |
||
1-жол:
[[Сурет:Ivan the Terrible (cropped).JPG|thumb|right|Иван ІV]]
'''Иван ІV''', ''Иван Грозный'' (25.8.1530 – 18.3.1584) – бүкіл Русьтің ұлы князі (1533 жылдан), алғашқы [[Ресей патшасы (1547 – 84), [[Мәскеу
==Сыртқы саясат==
Өзі құрған Таңдаулылар радасы (1549) көмегімен мемлекетте орталық билікті нығайту үшін 1549 – 60 жылдары реформалар жүргізді. Земство жиынын шақыруды жолға қойды, Жаңа сот жүргізу құжаты қабылданды (Судебник, 1550), Мәскеуде алғашқы типография ашылды, [[Англия
==Ішкі саясат==
Ішкі саясатта Иван ІV Ресейді бөлшектеуге тырысушылармен қатал күрес жүргізді. Осы мақсатта 1565 жылы опричнина (өзінің жер иелігі, әскері, басқару аппараты бар арнаулы жазалау жүйесі) құрды. Жеке дара биліктің ресми идеологиясы жасалынып, Ресей бір орталыққа бағынған қуатты мемлекетке айналды. Иван ІV өз билігіне қарсы шыққан саяси қарсыластарын, сондай-ақ, үкіметке бағынбаған шаруалар мен қала тұрғындарын мыңдап қырды. Адамдарды азаптап, жазалап өлтіруге тікелей өзі қатысты. Өмірінің соңына қарай мінезіндегі ешкімге сенбеушілік асқынып, жұрттың бәріне өзіне қастандық жасайтындай күдікпен қарады. Тіпті, өзінің Иван есімді ұлын өлтіруге дейін барды (1582). Алайда Иван ІV өз заманының сауатты адамы болған. Ежелгі дәуір әдебиеті мен философиясын жақсы білген. Ол мемлекет басқарған тұста Ресейде көптеген сәулет ескерткіштері салынды.
==Сілтемелер==
*«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы,
{{wikify}}▼
▲[[Санат: Тұлғалар]]
{{stub}}
▲{{wikify}}
| |||