Ерзурум: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB |
|||
62-жол:
}}
'''Эрзурум''', '''Эрзерум''', '''Арзерум'''<ref name="ЭСБЕ 1">{{ВТ-ЭСБЕ|Эрзерум}}</ref> (қала) ({{lang-tr|Erzurum}}, көне атаулары:Карин, Карано, Каликала, Федосиополь, Ардзн-Рум, Арзен) – [[Түркия]]ның солтүстік-шығысындағы қала, Эрзурум илінің әкімшілік орталығы. Халық саны 361 235 мың адам. Теңіз деңгейінен 1700 м биіктікте орналасқан. Климаты – [[ҚОҢЫРЖАЙ КЛИМАТ|қоңыржай]]. Қаладағы «Азизе Аныты» атты ескерткіш [[Ресей]]-[[Түріктер|Түрік]] соғысы кезінде қала тұрғындарының көрсеткен ерлігі үшін тұрғызылған еді. Қалада Түркияның атақты қолбасшысы [[Ататүрік]] атындағы университет бар.
== Тарихы ==
Эрзурум көнеармяндық '''[[Карин]]''' ({{lang-hy|Կարին}} немесе Гарин-Калаба) [[Карин]] қаласына жатады)<ref name="slovari.yandex.ru"/><ref>[http://www.wholeearth.ru/photo/sec9/pos2255 Эрзурум (Турция)]</ref>. Карин атауын гректер өз тілінде «Карано» деп атаса, арабтар Каликала деп атаған. Византия императоры ІІ Феодосий (408—450 жж.) қаланы нығайтып, 421 жылы оған «Феодосиполь» деген атау берді<ref name="slovari.yandex.ru">[http://slovari.yandex.ru/dict/monarchs_antiquity/article/rim/rim-185.htm?text=Карин%20область%20в%20Армении&stpar3=1.1 Рыжов К. В. Все монархи мира. Древняя Греция. Древний Рим. Византия]</ref><ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00093/73600.htm?text=Эрзурум&stpar3=1.2 Эрзурум В БСЭ]</ref>. 502 жылы қала уақытша парсылардың билігінде болды. Осылайша VI ғасырда қала тұрғындарының басым бөлігі [[Хамадан]]ға көшірілді. Ерте ортағасырдан бері қала шығыс әлеміне Армениядағы кілем жасаудың орталығы ретінде кеңінен танылды.
647 жылы Хабиб бастаған арабтар қаланы жаулап алады. Одан кейін де қаланы жаулап алуға гректер қосылады, бірақ 1000-жылдан кейін қала гректерден азат болды.
1047 жылы көршілес жатқан көнеармян қаласы Ардзн парсылардан соққы көріп, тұрғындары Каринге қашады. Осы кезден бастап Карин қаласы Ардзн-Рум деп аталды. Қаланың жаңа атауы 'Ромейлердің Ардэні' деген мағына береді (византиялықтар және гректердің көпшілігі өздерін ромейлер деп атаған; грекше 'Арзен Ромей'). Эрзурум атауы осы атаулардың фонетикалық өзгеріске ұшыраған түрі.
137-жол:
Қаланың тарихи маңызды ескерткіші «Азизе Аныты» ескерткіші. Бұл ескерткіш Эрзурум халқының Орыс-түрік соғысында жасаған ерліктері үшін қойылған<ref>[http://www.vilar-tours.ru/guide_book/turkey/ost_anatoly/ Турция — Восточная Анатолия<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
Эрзурумның оңтүстігінде, қаладан 5 км жерде [[Паландокен]] атты таулы курорт бар. Қаланың тарихи жерлері мен орталықтарының қатарында Тортум көлі, Тортум сарқырамасы, XIII ғасырда селжұқтар салған Аракс көліндегі Чобандеде атты 220-метірлік көпір, Пасинер және Олту атты қамалдар бар<ref>http://www.kultur.gov.tr/RU/Genel/BelgeGoster.aspx?1C04EA51480895DA7A2395174CFB32E189593F297AD6282C Түркия республикасының мәдениет министрлігі</ref>.
[[File:
* [[Геотермалды қайнарлар]]: Ылыджа және Думлу;
* Пасинлер [[минералды су]]ы
150-жол:
** Каферие мешіті —1645 жыл
** Бояхане мешіті — 1566 жыл
[[File:
** Нарманлы мешіті — 1738 жыл
** Ибрагим-паша мешіті — 1748 жыл
193-жол:
* Гурген Яникян — армян инженері, жазушы.
== Дереккөздер ==
<references/>
{{stub}}▼
{{wikify}}
[[Санат:Түркия қалалары]]
▲{{stub}}
| |||