Тоныкөк жазба ескерткіші: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[File:Tongquq.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Тоныкөк жазба ескерткіші]]''.]]

'''Тоныкөк жазба ескерткіші''' – Екінші [[Шығыс Түрік қағандығы]]ның (6 ғасыр) саяси, [[қоғам]]дық және [[әлеумет]]тік өмірін ежелгі түркі [[поэзия]]сы стилінде зор шеберлікпен бейнелеп көрсеткен, идеялық мазмұны мен көркемдік дәрежесі биік әдеби [[жәдігерлік]]. Бұл жырдың мәтіні [[көне түркі жазуы]]мен бедерлеп жазылған. Құлпытасты 19 ғасырда Солтүстік [[Моңғолия]]дағы [[Селенга]] өзені бойынан [[Д.А.Клеменц]] тапқан. [http://moldirbulak.kz/?p=432 Тоныкөк] құрметіне қойылған бұл ескерткіш мәтінін оқу, басқа тілдерге аударма жасау және оны ғылыми тұрғыдан зерттеу ісіне [[В.Томсен]], [[В.В.Бартольд]], [[С.Е.Малов]], т.б. [[түркітану]]шы ғалымдар үлес қосты. Тоныкөк жазба ескерткішін қазақ әдебиеті тұрғысынан тұңғыш рет зерттеген [[М.Жолдасбеков]] болды. Тоныкөк жазба ескерткіші 313 өлең жолынан тұрады. Жырдағы жалпы оқиғалар желісін зерттеушілер оны он төрт [[цикл]]ға, яғни он төрт [[хикая]]ға бөліп қарастырады. Бұл жырда түркі елінің сан қырлы өмірінде [http://moldirbulak.kz/?p=432 Тоныкөкт] ің тарихи рөл атқарғаны ерекше айтылады. Тоныкөк жазба ескерткішіне [[дидактика]]лық сарын беріп тұрған қанатты сөздер, [[афоризм]]дер, [[мақал-мәтел]]дер бертін келе қазақ [[ақын-жырау]]лары [[поэзия]]сында өзінің көркемдік [[дәстүр]] жалғастығын тапты. <ref name="source1"> Қазақстан ұлттық энциклопедиясы</ref>