Атмосфера: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
4-жол:
'''Атмосфера'''<ref>Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме
сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы - геологтар
Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Қуандықов. — А.: АРНGroup, 2000 жыл. — 328 бет.</ref> ({{lang-el|ατμός}} — «[[ауа]]» және {{lang-el|σφαῖρα}} — «[[шар]]») - жердің ауа қабығы. Атмосфера – ауа, химиялық қоспалар мен су буынан тұратын күрделі жүйе. Ол биосферадағы физико-химиялық және биологиялық порцестердіңпроцестердің жүріуінің шарты және метеорологиялық режимнің маңызды факторы. Атмосферадағы жекелеген компанентердіңқұрамдастардың қатынасы оның радиатцияға, жылу және су режиміне, өздігінен тазартуға қабілетін анықтайды. Атмосфераның газдық құармықұрамы, су буы және әр түрлі қоспалар жер бетіне күн радиациясының өту деңгейін және жер маңы кеңістігіндегі жылуды ұстап тұруды анықтайды. Егер атмосферада қоспалар болмаса, онда жер бетіндегі орташа жылдық температура +15º С емес, -18ºС болар еді. Атмосфераның орташа қалыңдығы - 150км150 км. Стратосферада Озон қабаты түзіледі.
 
Атмосфераның төменгі шекарасы [[жер]] беті болып табылады. Оның төменгі қабаты [[азот]], [[оттек|оттегі]] мен сирек кездесетін [[көміртек|көміртегінен]], [[аргон]]нан, [[сутек|сутегіден]], [[гелий]]ден тағы басқа [[газ]]дардан тұрады. Бұған су [[бу]]ы да араласады. Атмосфера түсінің көк болып келуі газ молекулаларының жарық [[сәуле]] шашуына байланысты. Жоғарылаған сайын атмосфера бірте-бірте сирей береді, қысымы төмендеп, оның құрылысы да өзгереді.
24-жол:
 
=== Стратосфера ===
'''Стратосфера''' ({{lang-la|stratum}} - «қабатталған»)  - тропосфераның үстінен 80 км-ге дейінгі биіктікте орналасқан атмосфера қабаты. Бұл қабат бүкіл атмосфера салмағының 20%-ын құрайды. Мұнда күннің ультрафиолетті сәулеленуін күшті сіңіретін [[озон]] қабатының болуына байланысты жоғарыдан келетін температураның төмендеуі тоқталады. 30 км биіктік шамасына дейін температура өзгермей 50° шамасында сақталып тұрады, ал одан әрі қарай биіктікте біртіндеп жоғарылай отырып, 60 км биіктікке барғанда тіпті 75°-қа дейін артады. [[Статосфера]]да су буы және бұлт атаулы мүлдем дерлік болмайды. [[1951]] жылы халықаралық келісім бойынша стратосфера деп тек 40 км биіктікке дейінгі қабатты атап, ал 40-тан 80 км-ге дейінгі қабатты [[мезосфера]] (орта қабат) деп атау керектігі келісілді. Стратосферада [[озон қабаты]] түзіледі.
 
 
===Мезосфера===
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Атмосфера» бетінен алынған