Фотосинтездік белсенді радиация: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Фотосинтездік белсенді радиация (ФБР)''' — жасыл [[өсімдіктер]] [[фотосинтез]] процесіне пайдаланатын [[күн энергиясы]]ның бөлігі. Өсімдіктердің [[көміртек]]ті [[фотосинтетика]]лық бекіту қабілеті [[пигменттер]]дің ([[Хлорофилл|хлорофилдердің]] тобынан) болуымен анықталады. Бұл пигменттер сәулелік [[энергия]]ны 380— 710 нм [[толқын]] ауқымында байланыстырады. Оған [[Күн]]нің барлық [[сәуле]]лік энергиясының шамамен 44%-ы ғана кетеді, ал [[күн спектрі]]нің қалған бөлігі жасыл өсімдіктер үшін энергия көзі бола алмайды. Мысалы, солтүстіктегі күңгіртқыл қанды және аралас ормандарда [[иін]] тірескен [[ағаш]]тардың жантығы фотосинтездік белсенді [[радиация]]ның спектрлік талдауын өзгертіп, 1—2%-ын ғана өткізе алады. Өсімдіктердің фотосинтездік белсенді радиацияны ең көп пайдалануға бейімделуі [[жапырақ]]тарының кеңістікте бағытталуынан көрінеді. Мысалы, жапырақтары тік орналасқан өсімдіктерде ([[Астық тұқымдасы|астық тұқымдастар]], қияқ- өлең) күн сәулесі таңертең және кешке толығырақ сіңіріледі. Жапырақтары көлденең орналасқан өсімдіктер (негізінен [[сциофиттер]]) тал түстегі күн сәулесін толық пайдаланады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасыныңбағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.