Археоптерикс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Archaeopteryx lithographica (Berlin specimen).jpg|thumb]]'''Археоптерикс''' ({{lang-la|Archaeopteryx}}; {{lang-el|[[wikt:ἀρχαῖος|ἀρχαῖος]]}} — ерте, {{lang-el|πτέρυξ}} — қауырсын) — қаңқа қалдығы қазбадан 1861, 1877 және 1956 жылдары Алманияда табылған алғашқы [[құстар]] өкілі. Оның дене мөлшері кептерден сәл ғана үлкендеу, массасы шамамен 150-300 г тең болған. Денесін майда қауырсындар мен қабыршақтар қаптап жатқан. Алдыңғы аяқтары қанатқа айналған, жауырыны [[қылыш]] тәрізді, бұғаналары өзара доға тәрізді бірігіп кеткен. Омыртқа бағаны 50 [[омыртқа]]дан (10-11 мойын, 11-12 көкірек, 2 бел, 6-7 құйымшақ, 20-21 құйрық омыртқалардан құралған) тұрған. Қабыртқаларында бүйір өсінділері болмаған. Бас сүйек пен артқы аяқтың қаңқасы қазіргі [[құстар]] қаңқасына [[ұқсас]], бірақ, жақ [[сүйектер]]інде майда конус тәрізді тістері болған. Алдыңғы аяғы [[қанат]]қа ұқсағанмен, қаңқасының [[құрылыс]]ы бауырымен жорғалаушылар [[сүйектер]]іне [[ұқсас]] . Ауалы [[сүйектер]] болмаған. Археоптерикс дене құрылысының қазірғі [[құстар]] мен бауырымен жорғалаушыларға [[ұқсас]]тығы — [[құстар]]дың бауырымен жорғалаушылардан (рептилийлерден) шыққандығының дәлелі.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / -— Алматы: "«Сөздік-Словарь"», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9</ref>