Теориялық физика: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Адамдар [[табиғат]] құбылысын зерттей отырып, негізінен мына үш сұрақка жауап іздейді. Қандай құбылыс жүріп жатыр? Қалай жүріп жатыр? Неге бұлай жүріп жатыр? Бірінші сұраққа жауап алу үшін бақылау жүргізеді. Екінші сұрақта эксперименттің рөлі арта түседі. Ал соңғы сұраққа негізгі жауапты физикалық теориядан аламыз. Сөйтіп, физикалық теорияның негізгі қызметі құбылысты түсіндіру болып табылады.

Физикалық теория құрамына: құбылыстың сипаттамасы, эксперименттердің нәтижелері, ұғымдар, негізгі идеялар, модельдер, болжамдар, заңдылықтар, зерттеу әдістері (математикалық әдістер де) кіреді. [[Теория|Теориялық]]лық зерттеу әдістерінің негізіне адамның ой қорытуы жатады. Физикалық құбылыстардың сипатына қарай физикалық теориялар да әр түрлі болып келеді. Алайда, [[физика|физикалық]]лық құбылыстарды, олардың сан алуандығына қарамастан, бірнеше іргелі физикалық теориялар теңірегінде ғана топтастыруға болады. Төменде олардың қандай құбылыстарға арналатыны масалдармен келтірілген:

370). Ол кез келген денені ұсақтап бөле отырып, ең соңында бөлінбейтін бөлшек - [[атом|атомды]]ды ({{lang-grc|ἄτομος}} - бөлінбейтін) алуға болады деді. Атомдар үздіксіз козғалады, әр түрлі денелердің атомдарының пішіні мен көлемдері де өр түрлі болады деп пайымдады.

Демокриттің идеясын [[Эпикур]] (б.з.б. 341-270) одан әрі дамытты. Ол да Демокрит сияқты атомдар өздерінің пішіні мен көлеміне және салмағына қарай әр түрлі болады деп қорытты. Заттың құрылысы туралы мұндай пайымдаулар [[эксперимент]] жүзінде дәлелденбеген, тек жорамалдар ғана еді. Сондықтан заттың атомдық құрылысы туралы ілім ұзақ уақыт қолдау таппады. Тіпті ұлы [[Аристотель|Аристотельдің]]дің өзі де [[Демокрит|Демокриттің]]тің көзқарасымен келіспеді. Ол денені шексіз ұсақтап беле беруге болады деді. Ал [[Еуропа|Еуропада]]да қайта өрлеу дәуірінің өзінде де (XVII ғ.) заттың атомдардан тұратыны туралы ілімді таратушыларды өлім жазасына кесетін болды. Соған қарамастан өзінің ғылыми көзқарасы үшін отқа өртенген [[Джордано Бруно]] (1548-1600) заттардың атомдардан тұратынын қорғаумен өтті. Қайта өрлеу дәуірінің соңына қарай заттың атомдық құрылысы туралы ілім толық жеңіске жетті. Оған көптеген ұлы ғалымдардың еңбектері мен ашқан жаңалықтары өсер етті.