Сиыр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Koe in weiland bij Gorssel.JPG|right|250px|thumb|Асыл тұқымды қара ала сиыр]]
'''Сиыр''', [[ірі қара]], мүйізді ірі қара — [[сүтқоректілер]] класына жататын аша тұяқты, қуыс [[мүйіз]]ді, күйіс қайыратын жануарлар. Оның жабайы және қолға үйретілген түрлері бар. Қолға үйретілген Сиыр жабайы турдан тараған, ол біздің дәуірімізге дейін мыңдаған жылдар бойы [[Еуропа]], [[Азия]], [[Африка]]
Сиырдың дене бітімі олардың өнімділік бағытына ([[сүт]], [[ет]]) байланысты болады. Сүт бағытындағы Сиырдың денесі ұзын, сүйегі салыстырмалы түрде жіңішке, терісі жұқа, жұмсақ, түгі жылтыр, қарыны кең, басы мен мойыны ұзын, құрсағы мен желіні үлкен болады. Ет бағытындағы Сиырдың тұрқы төртпақ әрі кең, омыраулы, аяғы мен мойыны қысқалау, желіні кішілеу, сүтті малға қарағанда бұлшық еттері жақсы жетілген, терісі қалың әрі жұмсақ, тері астындағы май қабаты жақсы дамыған. Сиырдың барлығының да түгінің ұзындығы мен қалыңдығы бірдей, денесін тегіс жабады, тек қарыны, шабы мен желін айналасының түгі жіңішке әрі сирек болады. Мойын астындағы терісі қатпарланған, мүйіздері қуыс әрі қысқа, тұмсығының алдыңғы жағында мұрын айнасы болады. [[Асқазан]]ы төрт камералы ([[месқарын]], [[жұмыршақ]], [[қатпаршақ]], [[ұлтабар]]), соның арқасында олардың көп мөлшерде ірі сабақты шөпті қорытуға мүмкіндігі бар. Жағының жоғарғы жағында күрек тістері болмайды, желіні төрт емшекті.<ref>Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6</ref>
7-жол:
[[Сурет:CH cow 2.jpg|left|thumb| Швейцария, Альп тауларында жайылатын сиыр]]
* Сиырлар 5 жасқа дейін өсіп жетіледі, кейбір кеш
* Сүт бағытындағы Сиырдан 9 — 12 жыл жақсы өнім алынады, бұдан кейін олардың тісі қажалып, өнімділігі төмендейді.
| |||