Рибосома: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш жартылай түсбеген өңдемелерді шегіндірдім |
|||
2-жол:
Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады.
[[Сурет:Chloroplast ribosome.jpg|thumb|right|Рибосома]]
'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады.▼
== Рибосоманың құрылысы ==
▲'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады.'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид]]тен құралған ( пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. <ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
== Негізгі қызметтері ==
Олар жасуша цитоплазмасындағы [[Mg]] иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады. Эндоплазмалық тордың жарғақшасындағы рибосомалардың бірнешеуі бірігіп полирибосома құрайды. Олар жасуша жасуша тіршілігіне қажетті ақуызды синтездейді. Рибосомадағы ферменттер, магний мен кальцийдің тұздары зат айналым өзгерістеріне қатысады. Рибосомада минералдық элементтерден азот,фосфор, темір және мыс кездеседі.<ref>Зоология, 6-7, (1986),41 б, 7-2481</ref>Эндоплазмалық торда және оның жасушаларында орналасқан биосинтез бен ақуызды тасымалдайтын бірыңғай жүйе болып саналады.Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.
==Дереккөздер==
<references/>
| |||