Уикипедия

Шеркез: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{taxobox
[[Сурет:Шеркез.jpg|thumb|Шеркез]]▼
|name = Шеркез
'''Шеркез''' ([[Латын тілі|лат]].''Salsola richteri'', [[Орыс тілі|орыс]]. ''Солянка Рихтера'' (Черкез))<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref> - биіктігі 3 метрге жететін, [[Көп жылдық өсімдіктер|көп жылдық]], [[бұта]]лы [[өсімдік]].
|image = Salsola soda Rignanese.jpg
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|unranked_divisio =
|unranked_classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo =
|ordo =
|familia = [[Алабұталар тұқымдасы]]
|genus = '''Шеркез''' (''Salsola'')
|species =
|binomial =
|binomial_authority =
|}}
'''Шеркез''' ({{lang-la|Salsola}}) - [[алабұталар тұқымдасы]]на жататын, биіктігі 3 метрге жететін, көп жылдық, бұталы өсімдік.
 
=== Ботаникалық сипаты ===
=== Сипаты ===
▲[[Сурет:Шеркез.jpg|thumb|Шеркезleft|180px|]]
* Қабығы [[ақ]] сұрғылт түсті.
* [[Жапырақ]]тарыЖапырақтары жіңішке кезектесе орналасқан.
* [[Гүл]]деріГүлдері майда, жапырақтарының қуысында [[масақ]]шамасаша тәрізденіп өскен.
* [[Жеміс]]іЖемісі - [[шар]] тәрізді қанатты [[Жаңғақтар|жаңғақ]].
* [[Мамыр]] айынан [[қараша]] айына дейін гүлдейді. [[Құм]]дыҚұмды жерлерде және [[дала]]лыдалалы аймақтарда өседі.
Шеркездің аз жапырақты түрі - биіктігі 120 см-ге дейін жететін аласа [[бұта]].
* Жапырақтары қалыңдау әрі тықыр болады.
* Сазды және тастақты беткейлерде, [[сортаң]]дысортаңды және құмды жерлерде өседі.
 
=== ЕмдікҚұрамы және емдік қасиеті ===
[[Дәрі]] жасау үшін [[күз]]декүзде шеркездің жемісі мен қалған гүлдерін жинайды. Ал азжапырақты шеркездің көк бұталарын пышақпен кесіп алады. Құрамында сальсолин, сальсолидин деге [[алкалоидтар]], сальсомин бар.
* Медицинада шеркездің спритті тұнбасы мен сальсолин, сальсолидин деген алкалоидтері қолданылады. Олармен [[қан қысымы]]нқысымын төмендететін, [[ми]]дыңмидың қан тамырларын кеңейтетін, жалпы [[жүйке жүйесі]]н тыныштандыратын қасиеттері бар. Осыған байланысты бұл өсімдіктерді қан қысымы көтерілгенде, [[Бас ауыруы|баскөтерілгендебас ауырғанда]], бас айналғанда емге қолданады.
* Бауыры және [[Бүйрек|бүйрегі]] ауыратын, [[Жүрек|жүрегінің]] қызметі нашарлаған адамдарға шеркезді дәрі ретінде пайдалануға болмайды.
 
=== Дәріні дайындау және қолдану тәсілі ===
* Өсімдік жемістері мен гүлдерінің, немесе кептірілген жас бұтақтарының ұнтақталған 20 [[Грамм|грамын]] 1 стақан қайнап тұрған суға салып, жарты сағат [[Тұндыру|тұндырады]] да, жарты ас қасықтан күніне 2-3 рет ішеді.
* Спиртті [[тұнба]]: ұнтақталған өсімдік жемістерінің 1 ас қасығын жарты стақан [[арақ]]қаараққа салып 8-10 күн тұндырады да, 60 тамшыдан күніне 2-3 рет ішеді.<ref>Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.</ref>
 
== Дереккөздер ==
Line 29 ⟶ 44:
[[Санат:Дәрілік өсімдіктер]]
[[Санат:Өсімдіктер]]
[[Санат:Қазақстан флорасы]]
[[Санат:Алабұталар]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шеркез» бетінен алынған