Иммунды жүйе: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер, –Алматы → – Алматы, Алматы, Ана тілі → Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993. ISBN → using AWB
1-жол:
'''Иммунды жүйе''' — барлық [[лимфоид]]ты [[ағза]]лар мен организмдегі торшалар жинағы. Ерекше иммундық қорғаныс механизмдеріне жауапты. Иммунды жүйе сүйектік [[қызыл кемігі]], [[лимфа безі]], [[айыршық безі (тимус)]], [[кұстардық фабрицнев қапшығы]], [[көкбауыр]], сондай-ақ тыныс алу және ас қорыту жолдарындағы топталған лимфоидты тканьдар кіреді. Иммунды жүйе ең басты мүшесінің қызметін әртүрлі [[лимфоцит]]тердің субпоппуляциялары және лимфоциттердің кейбір тармақтары атқарады, олар [[макрофаг]]тармен қосылып, иммунологиялық жауаптың негізі — антиденелер түзу және сезімталдығы күшейтілген лимфоциттердің жиналуын қамтамасыз етеді, ал бұлар бөтен [[антиген]]дерді таниды, қорытады және жояды.
 
''Кемік майы'' кабырғалардақабырғаларда, омыртқаларда, [[жілік]]тердің шеміршекті ұштарында және т. б. сүйектерде кездеседі. Ол ағзадаорганизмде өмір бойы сақталады да, одан үнемі қан жасушалары түзіліп отырады. Ересек адамның сүйектерінде кемік майының мөлшері шамамен 2,5-3 кг. Кемік майы екі түрлі. Оның біріншісі - қысқа және жалпақ сүйектердің кемікті қуыстарындағы қызыл түсті кемік майы. Екіншісі - түтік пішінді сүйектердің (жіліктердің) ішкі қуысындағы сарытүсті жілік майы.
''Иммундық жүйенің шеткі мушелері''не - [[бадамша бездер]], [[лимфа түйіндері]], [[көкбауыр]], [[соқырішек]] және т. б. жатады. Жұтқыншақтың сілемейлі қабығында 6 бадамша без шоғырланған. Оларды жұтқыншақ [[лимфа сақинасы]] деп те атайды. Ол арада жұп таңдай, жұп түтікті, сыңар жұтқыншақ және сыңар тіл, бадамша бездері орналаскан. Бұл бадамша бездер ағзағаорганизмге тамақпен түскен зиянды микробтарды жоюға қатысады. Лимфа түйіндері көбіне ірі қантамырлардың маңында болады. Адам ағзасындаорганизмінде 460-қа жуық лимфа түйіндері бар. Олар шоғырланып жатады.
 
''Көкбауыр'' - құрсақ куысының жоғары бөлігінің сол жағындағы 9-11 қабырғалардың тұсында орналасқан сыңар мүше. Оның ұзындығы шамамен 10-14 см, ені 6-10 см, қалыңдығы 3-4 см, салмағы 150- 200 г. Көкбауырда қан жасушалары түзіледі әрі уақытша сақталады. Сонымен бірге көкбауырда тіршілігін жойған [[эритроциттер]] жиналады.
Иммундық мүшелер ағзаныңорганизмнің ішкі ортасының тұрақтылығын және генетикалық тұтастығын қамтамасыз етеді.
Иммундық жуйеніңжүйенің жалпы сипаттамасы
 
Иммундық жүйе ағзаныңорганизмнің жұқпалы ауруларға және табиғи
жай заттардың зиянды әсеріне қарсы турутұру қабілеттілігін
қамтамасыз етеді, қызметіқызметті қалпынан өзгергенде адам ауруларға
тез ұшырайды.
 
Иммунитет - ағзаныңорганизмнің жұқпалы ауруларға қарсы тұру, бөтен
заттарды, вирустарды, бактерияларды танып зиянсыздандыру
қасиеті.
21-жол:
- іштен туа біткен иммунитет
жүре пайда болған иммунитет
Іштен туа біткен иммунитет - бөтен бөлшектерге қарсы ағзадаорганизмде ең бірінші
қорғаныш реакциялары қалыптасады.
Іштен туа біткен иммунитет бөтен заттың немесе бөлшектің түріне
30-жол:
моноциттер
нейтрофилдер.
АғзағаОрганизмге бөтен зат түскенде аталған жасушалар мембраналардың сыртқы
жағында орналасқан рецепторлармен оларды байланыстырып жұтып алады
да ыдыратады.
39-жол:
- комплемент жүйені активтендіретін қосылыстар.
Иммундық жүйенің қызметі:
ағзаныңорганизмнің бөгде заттар мен бөлшектерге қарсы тұру қабілеттілігін күшейтеді;
 
ағзанынорганизмнің генетикалық тұрақтылығын сақтайды;
 
ағзаны организмді жұқпа аурулардан қорғайды, қатерлі ісіктердің түзілуін бақылайды;
 
ауыстырып отырғызған мүшеге қарсы ағзаныңорганизмнің жауабын қалыптастырады;
басқа қызметтер атқарады.
54-жол:
жоғары ерекшелігі, бөгде қосылыстар мен бөтен микроорганизмдерге қарсы ерекше реакцияларды қалыптастырады.
 
2. ағзаныңорганизмнің өзінің қосылысын танып, бөтен заттан айыру қабілеттілігі.
Өте сирек кездесетін құбылыс – иммундық жүйенің әсері ағзаныңорганизмнің
өзінің қалыпты ұлпаларының жасушаларына қарсы бағытталады,
нәтижесінде адамда аутоиммундық аурулар дамиды.
98-жол:
<ref>Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология. Орысша-қазақша сөздік. – Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993 жыл. ISBN 5-630-0283-X</ref>
<ref>Әлімқұлова Р., Сәтімбеков Р. Ә 55 Биология: Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық. - 2-басылымы, өңделген, толықтырылған. - Алматы: Атамұра, 2008. - 320 бет. ISBN 9965-34-812-Х</ref>
<ref>Р.Ұ. Бейсембаева. Медициналық және ветеринарлық биотехнология. Оқу құралы. - Алматы, 2009. 200 бет</ref>
 
==Дереккөздер==
<references/>