|
'''Сәбіз''' ({{lang-la|Daucus}})
Барлық жерде өседі. Азықтық және асханалық сорттарысұрыптары бар. Асханалық сортысұрпы онша ірі емес, тамыр жемісі жұмсақ , қантты. Асханалық сорттарыныңсұрыптарының ең таңдаулысы Нантская 4, Витаминная 6, Лосиноостровская ІЗ. Сәбіз республиканың көпшілік облыстарында
өсіріледі. Оның егіс көлемі 5 мың гектарға жуық . [[Гектар]]ынан 120 ңентнерденцентнерден өнім
алынады. Қазақстанда аудандастырылған негізгі сорттарысұрыптары: ''Бирючекутская 414, Витаминная 6, Консервная, Мирзои сарысы 304, Мирзои қызылы 228, Нантская 4, Шантанэ
2461.''
Жаңа жиналған сәбіз — құнарлы тағам. Адам организмінде тез арада А [[Витаминдер|витаминіне]] айналатын [[каротин]] қ ұрамықұрамы (6—9 мг %), басқа көкөністердегіден көп. Әсіресе балаларға өте пайдалы. Сәбіз құрамында қант, белокақуыз, пектин заттары, [[минерал тұздары]] ([[калий]], [[натрий]], [[фосфор]]) және организмге қажетті басқа да
заттар бар. Сәбізді ең дұрысы 0С температурада сақтаған жөн.
Сәбізді жаңа жиналған күйінде де, кептіріп те, өңдеп те пайдаланады, оны сұйық және
қою тағамдарға, [[соус]]қа, [[винегрет]]ке т. б. қосады. Сәбіз шырынының пюресініңезбесінің т. б. [[диета]]лық және емдік қасиеті бар. Кептірілген сәбізді [[супсорпа]]қаға, [[борщ]]қа, [[щи]]ге т. б. көкөніс тағамдарына қосады (пайдаланар алдында 30 минуттей салқын суға салып жібітеді). Сәбізді тураған, тұтастай және үгітілген күйінде тамаққа қосады. Сәл қуырылған не қақталған (қабыршақтанғанша) сәбізді ыстық сорпаға қосса дәмі мен иісі жақсарады. Майға қуырылған сәбізді супқасорпаға не соусқа әзір болардан 15—20 минут бұрын салып дәмін кіргізеді, витаминдерін байытады. Сәбізге [[май]] қотанда, оның құрамындағы [[каротин]]і еріп, жақсы сіңеді.
== Өсімдік туралы ==
|
