Философ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Философ''' (Ағыл: [Philosopher]）- философия зерттеуші, философиялық шығарма жазушы, филсофияға қызығушы, философиялық білімі мен философиялық ойлау қабілетінен пайдаланып арнайы философиялық мәселелерді өзіндік шешім етуші. Көне грек тіліндегі мағынасы даналықты (софия) + сүюші (фило). Ең алғаш Пифагор өзінің "алтын нақылдар" деген кітабында қолданған: "мен даналықты сүюшімін" деп. Кейін Платон, әсіресе оның шәкірті Аристотель бұл сөзді бүкіл ақыл-ой саласын түгел қамтыған бірегей пәннің атауы етіп қолдану дәстүріне негіз қалады. Еуропалық философия дәстүрі бойынша философияның қармағына онтология (болмыс туралы ілім), гносеология (таным туралы ілім), аксеология (құндылық туралы ілім), антропология (адам туралы ілім), методология (әдіс туралы ілім), Логика (ойлау туралы ілім), этика (ізгілік туралы ілім), эстетика (сұлулық туралы ілім), теология (дін туралы ілім), метафизика (физика шеше алмайтын мәселелер туралы ілім), диалектика (бір мәселені көп түрлі перспективамен қарастыру), әлеуметтану (қоғамдық құбылыстарды ғылыми зерттеу), саясаттану (саяси құбылыстар туралы ілім) .... секілді көптеген салалар кіреді. Демек осы салаларда ойлайтын, сөйлейтін, жазатын, осы салаларда белгілі бір әлеуметтік міндет атқаратын адамдарды да салыстырмалы таркең мағынада философ деп атауға болады. Дегенмен, нағыз философ деп қайткен күнде шығармасы 50 жылдан кейін де оқылатын, адамзатқа және адамзаттың бір бөлігінің өмірі мен идеясына, шығармашылығына айырықша ықпал еткен адамды айтуға тиіспіз. Қазақтың ең ұлы философтары қазақ қазақ болғанға дейінгі кезеңдердегі Анахарсис, Тоныкөк, Қорқыт ата, Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұни, Қожахмет Иассауи және қазақ қазақ болғаннан кейінгі Асан қайғы, Доспамбет, Бұқар жырау, Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы және т.б. Жалпы, халықтың сана мәдениеті өздері қабылдаған философияның деңгейіне байланысты деуге де болады. Философиясы күшті халықтар дәуірдің алдында жүріп, адамзат тарихында маңызды рөл ойнайды. Философиясы әлсіз, не азғындаған елдер кері кетеді, тозып жоғалады. Демек, өмір ағынында философтың атқаратын рөліне сәл қарауға болмайды.