Әйнек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Бес жүз бес сөз.—Алматы → Бес жүз бес сөз.— Алматы, Рауан, 1994. → Рауан, 1994 жыл. using AWB |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Chudogestvennoe steklo.jpg|200px|thumb|right]]
'''Әйнек''' – құрамында шыны түзетін компоненттер ([[кремний тотығы]], [[бор]], [[аллюминий]], [[фосфор]] т.б.) мен металл тотықтары ([[литий]], [[калий]], [[магний]], [[қорғасын]] т.б.) бар балқыманы суыту нәтижесінде алынатын қатты, аморфты,оптикалық мөлдір (құрамына байланысты) [[әйнек]] түрді материал.
Шыны құрылыста, санитарлық техникада қолданылады, тамақ және химиялық ыдыстар жасауда кеңінен пайдаланылады.
Республикада шыны мен шыны кристалды материалдардың құрылымына байланысты ғылыми зерттеулер 1960 жылдан 1960 жылдан Қазақ хим-технологиялық институтында, кейін – [[Жамбыл гидромелиорация-құрылыс институты]] мен [[Алматы құрылыс материалдары ғылыми зерттеу және жобалау институ]]тында (С.Т. Сүлейменов, В.О. Есімов, Т.Ә. Әбдуалиев, В.Ф. Вернер, А.А. Мырзахожаев т.б.), Қазақ Республикасы Ғылым Академиясының химия ғылымдар институтында (Ю.А.Моркеренков, Л.Н. Шелудяков т.б.) жүргізіп келді. Зерттеу жұмыстары жергілікті табиғи шикізат пен өнеркәсіп қалдықтарын пайдалана отырып, әр түрлі мақсатқа арналған бұйымдар шығару технологиясына бағытталған.
== Дереккөздер ==▼
[[Екібастұз мемлекеттік аймақтық электр станциясы]]ның күлінен түсі қара түсті «Марблит» типті шыны тәрізді қаптама тақталар; беті жалынмен жылтыратылған түрлі-түсті шыныдан тұратын қос қабатты көркем қаттама материалдар ретінде қолданылатын шыны-кристаллит тақталар; үйлердің архитектурасын жақсартуға, техникалық мақсатқа арналған ақ және қара түсті [[шлакситал]]ды, [[күлситал]]ды бұйымдар; қымбат металлдар мен легирленген қорытпаларды алмастыратын биологиялық индифферентті физика-механикалық қасиеттері мен косметикалық эффектісі жоғары тіс ортопедиясына қажетті ситалдар т.б. жасалды.
Республикада шыны ыдыстарды дайындайтын жергілікті өнеркәсіп министрлігіне қарасты екі кәсіпорын (Жамбыл, Щучинск қалаларында) бар.
==Түрлері==
*Органикалық шыны — [[полиметилметакрилат]], [[полистирол]], [[поликарбонат]]тар негізіндегі оптикалық материалдардың техникалық атауы. Тығыздығы біршама кем, морттылығы аз, жүмсару температурасы едөуір төмен. Органикалық шыныдан авиа, автомобиль, кемежасау салаларында құрылымдық материал ретінде пайдаланылатын жарқыншақтанбайтын үш қабат шыны дайындалады.
*Сақтандырушы шыны — құрамына байланысты түсірілген сәулелерді өткізеді (мөлдір) немесе өткізбейді (мөлдір емес), сондай-ақ белгілі толқын ұзындықты сәулелерді өткізіп, басқа толқын ұзындықты сәулелерді өткізбейді (түсті).
*Сұйық шыны — [[натрий]] жөне [[калий силикат]]тарының судағы ерітіндісі. Сұйық шыны — қышқылға төзімді цемент пен отқа төзімді сылақтардың құрауышы, желімдегіш зат ("кеңсе силикат желімі").Mұқият болмаса, білдекші шағын жарақат алуы мүмкін.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:
Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6</ref>
<references/>
[[Санат:Әйнек]]
[[Санат:Оптикалық заттар]]
[[Санат:Мүсін жасау материалдары]]
| |||