Ауксиндер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

{{Қорық аймақ | name =АУКСИНДЕР | image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Ауксиндер ''' (грек. auxano – өсемін) – өсімдік [[клетка]]ларында түзілетін [[физиология]]лық маңызы зор, өсу процестеріне демеу болатын өсімдіктер [[гормон]]дары, индол туындылары. А. жасанды және табиғи жолмен түзіледі. Жасанды А. – өсімдік өсіру тәжірибесінде қолданылатын [[кристал]]ды заттардан ([[мыс]]., [[индолил]] май [[қышқыл]]ы, нафтил-сірке қышқылы, т.б.) алынады. Табиғи А. барлық жоғ. және төм. сатыдағы өсімдіктердің көпшілігінде, сондай-ақ [[бактерия]]ларда түзіледі. Олар өсіп келе жатқан өркендердің ұштарында, тұқымда, тұқымжарнақта пайда болып, клеткалардың созылуын, сабақтың, [[жапырақ]]тардың, [[тамыр]] кесінділерінің өсуін, олардың иілгіштік қасиеттерінің пайда болуын тудырады, қалемшелердің тамырлану қарқынын тездетеді. А. әсерінен қышқылданған [[клетка]] қабығы жұмсарып, оның құрамындағы [[целлюлоза]] және пектиндік [[полимер]]лері үзіліп, қасиеті өзгереді. Бұл ішкі (тургорлық) қысымның әсерінен өсіп келе жатқан клетканың созылуын жеңілдетеді. А. қоректік ортада өскен өсімдік ұлпасында (каллус) және қалемшелерде қосалқы тамырлардың пайда болуына ықпал ететіндіктен көбеюі жеделдейді. А. мен өсімдік гормондары ([[цитокинин]]дердің) біріккен үйлесімді әсері жасанды ортада өскен клетка [[ұлпа]]ларының жіктелуін және тамыр түзілуін қамтамасыз етеді. А. ш-нда А. қалемшелерді тамырландыру, түйіндер мен [[жеміс]]тердің ерте үзіліп түспеуі үшін және [[гербицид]] ретінде қолданылады. [[Санат:Қазақстан табиғаты]]