Үрмелі аспаптар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
ш clean up, replaced: гг. → жж. using AWB |
||
1-жол:
Үрлемелі аспаптар маңызды екі белгісімен ерекшеленеді. Біріншіден жаратынды табиғи түп тегі болса, екіншіден зат талғамайтындығы. Олар қайсыбір аспаптарға қарағанда қайың қабығынан (тозынан) бастап қамыс-қурай, [[бамбук]], ағаш, [[тері]], [[саз балшық]], [[қыш]], [[пластмасса]], [[сүйек]], мүйіз, темір, мыс, жез, мал қуығы, [[түйе өңеші]], [[балық]] пен жылан терісі секілді заттардан жасала береді. Қайсыбірінің атауларына дыбыс шығару ерекшелігі емес, жасалатын заты анықтауыш роль атқарады.
== Сазсырнай ==
[[Сурет:
Соның бірі сазсырнай. Үлкендігін қаздың жұмыртқасындай сопақша етіп, тұтасымен саздан жасалады. Өткен ғасырдың 1968-70 жылдары Шымкент өңірінің «Темір» ауылынан түпнұсқа үлгісі кездейсоқ табылды. Сапалы саз балшықтан жасалған бұл аспапқа 3-4 жерден дыбыс ойығы салынған. Сырты боялмаған, күйдірілмеген. Жергілікті жердің тұрғындары арасында ол «Фарабидің саз сырнайы» деп те аталған көрінеді.
13-жол:
== Құссайрауық ==
Тұтасымен саздан жасалған үрлемелі археологиялық көне аспаптың бірі құссайрауық. Өткен ғасырдың соңында Түркістан қаласының ашылып қалған ежелгі қоныс орнынан кездейсоқ табылған бұл аспап көне түрік дәуіріне (VІІ-VІІІ-
Аспаптың этнотегін анықтауда оның ел арасында «сазсайрауық» (С.Сақалұлы (IV), Фарабидің сазсырнайы (К.Қарабдалов (V), «сайрамақ» (Ә.Маргұлан) сияқты атаулары болған.
[[Санат:Аспаптар]]
| |||