Гамаль Абдель Насер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

ХХXX ғасырдың басында Египет шартты түрде Түркия құрамында болды. Солай бола тұра Ұлыбританияға тәуелді еді. Өйткені елдегі саяси және экономикалық жағдайды олар өз бақылауында ұстады. Ағылшындар елде өз әскерлерін орналас­тырып, өндірістеріне аса қажетті мақта өндіруді күшейтті. Олар Суэц каналын қолында ұстады. Тасымалда өте маңызды болған каналдан түскен пайданың көп бөлігі Англияға жіберіліп жатты да, бір бөлігіне Франция иелік етті. Египеттің сол кездегі билеушілері – хедивтер, сұлтандар, корольдері армияға басшылық еткен ағылшындардың ықпалына көнуіне тура келді. Уақыт өткен сайын олар отаршылардан азат болу үшін қарсылық әрекеттерге барса да, ағылшындар әскер күшімен басып тастап отырған. Бірінші дүниежүзілік соғыс басталған 1914 жылы желтоқсан айында ғана ағылшындар Египеттің статусын өзгертті. Түркия мемлекеті Германия мен Австрия-Венгрияның одақтасы атанып, Египет оның шартты түрде құрамында болу мәнінен айрылған еді. Осыдан кейін-ақ Ұлыбритания бұл елге өзінің толық билігін орнатты.

1922 жылы ақпанда Египет өзінің тәуелсіздігін жариялаған. Бұл жәй сөз жүзінде ғана болатын. Ағылшын әскерлері Египеттен шығарылған жоқ. Сондықтан Египетті басқарып отырған король ағылшындардың қолжаулығына айналды. 1918 жылы құрылған «Вафд» оппозициялық партиясы үлкен жиындарда Египет үкіметін үнемі қатаң сынға алудан бір тайған емес. Олардың мүшелері үкімет басшылығына барса да, өкінішке қарай, ағылшын әскерін елден шығара алмады. Ағылшындар Египеттің ұлттық армиясын үнемі бақылауда ұстады. Осындай аумалы-төкпелі кезде Гамаль Абдель Насер өмірге келіп, ағылшындар тарапынан бар әділетсіздікті көріп өсті. Ол 1918 жылы 15 қаңтарда Александрия қаласында туды. Әкесі Абдель Насер Хусейн кіші мемлекеттік қызметкер, теміржол вокзалдарының бірінде почта бөлімінде қызмет етті. Анасы Фатима Жоғары Египетте өмірге келген. Александрия­да жеке шаруашылығы бар еді.

Гамаль 12 жасында Александрияға қайта оралып, үкіметке қарсы студенттер шеруіне қосылған. Бұл оның өмірін мүлдем өзгертіп жіберді. Студенттер Каирдың көшелерімен «Египет жасасын!» деп айқайлап өтіп жатқанда, полицейлер оларды сойылмен ұрып тарата бастаған. Насер де соққы алып, жерге құлайды. Оны тұтқындап, түрмеге қамаған. Гамаль сол жерде Египет жастар ұйымының мүшелерімен танысады. Түрме басшылары оны ертеңінде ғана кәмелетке толмаған жас ретінде босатады.

Гамаль еуропалық білім беретін орта мектепке түседі. Ол көп уақытын қітапханада өткізіп жүрді. Еуропадағы революциялар тақырыбына жазылған кітаптарды оқиды.