Кактус: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Removing Link GA template (handled by wikidata)
ш clean up, replaced: PlantaeӨсімдіктер using AWB
5-жол:
| image_width = 250px
| image_caption = ''[[Ferocactus|Ferocactus pilosus]]'' (Mexican Lime Cactus) growing south of [[Saltillo]], [[Coahuila]], northeast [[Mexico]]
| regnum = [[PlantӨсімдіктер]]ae
| divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]]
| classis = [[Dicotyledon|Magnoliopsida]]
20-жол:
See also [[taxonomy of the Cactaceae]]
}}
'''Кактус''' (Cactaceae) – [[Қос жарнақтылар|қос жарнақты]] [[Көп жылдық өсімдіктер|көп жылдық]], шырын сабақты шөптесін өсімдік; әдетте, жуан, етженді, шырынды сабақтары тікенекті, түкті, қылтанақты болады. Кактустың [[бұта]], [[ағаш]], [[лиана]] тәріздес түрлері де кездеседі.
 
Кактустердің [[Америка]]ның шөлді аймақтарында, Оңтүстік және [[Оңтүстік Америка]]ның ылғалды жерлерінде, тропиктік [[Африка]]да және [[Мадагаскар аралы]] мен [[Шри-Ланка]]да өсетін 220 туысы, 3000-дай түрі бар. Сондай-ақ, [[Австралия]]да, [[Үндістан]]да, [[Жерорта теңізі]] жағалауындағы елдерде жерсіндірілген.
 
Қазақстанда сәндік өсімдік ретінде үйде, немесе [[Оранжерея|оранжереядаоранжерея]]да өсіріледі. Кактус сабағы шар, жұмыртқа, цилиндр, діңгек, жапырақ сияқты жалпақ пішінді, бунақталған болады, түсі жасыл. Сабағының биіктігі 2 – 5 см-ден 10 – 15 м-ге дейін жетеді. Сабағының қабығы мен өзегінде су жиналады, мысалы, кейбір ірі кактустердің сабағында 2000 л-ге дейін су болады. Олардың бір ерекшелігі – суды үнемді пайдалануында.
 
Техас кактустерін зерттеу нәтижесінде, үш ай қуаңшылық кезінде де көпқылтанды опунция (Opuntіa polyacantha) сабағының құрамында 81% су сақталғаны байқалды. Көпшілігінің жапырақтары болмайды (нағыз жапырақ тек – перескияда сақталған), кейбір түрлерінде біз сияқты (опунцияда), немесе қабыршақ тәрізді (рипсалисте) келеді. Гүлі дара орналасқан, алуан түске боялған. Аналығы 3, кейде көптеген жеміс жапырақтарынан тұрады. Аталығы өте көп (мысалы, карнегиде 3500-ға жетеді). [[Жеміс]]і – етті, жидек тәрізді. Кактус тағам (жемісі мен шырынды сабағы), діңі – отын және құрылыс материалы ретінде пайдаланылады. Кейбір түрлерінен (лофофора, селеницереус) дәрілік препараттар жасалады. <ref name="test">Қазақстан Энциклопедиясы</ref>
 
== Суреттер ==
41-жол:
* [http://bigox.kz/kaktus/ Bigox.kz Кактус реферат] (қазақша)
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Гүлдер]]
[[Санат:Үй гүлдері]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Кактус» бетінен алынған